«Η Δύση δεν θέλει οι Ρώσοι να κάνουν πάρτι στους δρόμους της Ευρώπης»: αυξάνονται οι εκκλήσεις για απαγόρευση χορήγησης βίζας

 Καθώς οι πολιτικοί της ΕΕ συζητούν την απαγόρευση από τις παραλίες, οι Ρώσοι εξόριστοι φοβούνται ότι η επιστροφή στην απομόνωση σοβιετικού τύπου θα είναι επικίνδυνη για αυτούς

Εορτασμοί της Ημέρας της Ρωσίας στη Λευκωσία: Η Κύπρος είναι ο κορυφαίος προορισμός για τους Ρώσους ομογενείς. Φωτογραφία: Γιάννης Κούρτογλου/Reuters

Χιλιάδες Ρώσων έχουν συρρεύσει στην Ευρώπη με βραχυπρόθεσμες θεωρήσεις από τότε που η χώρα εισέβαλε στην Ουκρανία. Κάποιοι αναζήτησαν διαφυγή από την καταστολή, ενώ το καλοκαίρι έφερε Ρώσους τουρίστες που απλώς ήθελαν να ξεφύγουν στην παραλία. Τώρα ορισμένοι ευρωπαίοι πολιτικοί ζητούν τον τερματισμό των βραχυπρόθεσμων θεωρήσεων που επιτρέπουν στους Ρώσους να κάνουν διακοπές στην ΕΕ καθώς μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Χώρες όπως η Ουκρανία, η Εσθονία, η Λετονία, η Φινλανδία και η Τσεχική Δημοκρατία κάλεσαν την ΕΕ να περιορίσει ή να μπλοκάρει τις βραχυπρόθεσμες θεωρήσεις Σένγκεν για τους Ρώσους, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εισβολή της χώρας τους στην Ουκρανία.

Μετά από έξι μήνες πολέμου, η πρόταση απηχεί την εκτεταμένη απογοήτευση με ένα ρωσικό κοινό που φαίνεται είτε ανίκανο είτε απρόθυμο να προβάλει ουσιαστική αντίσταση στον πόλεμο που διεξάγεται στο όνομά του. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από περιστατικά υψηλού προφίλ, συμπεριλαμβανομένης μιας Ρωσίδας που παρενοχλεί δύο Ουκρανούς πρόσφυγες στην Ευρώπη.

"Σταματήστε να εκδίδετε τουριστικές βίζες σε Ρώσους", Η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας έγραψε στο Twitter την περασμένη εβδομάδα. «Η επίσκεψη στην Ευρώπη είναι προνόμιο, όχι ανθρώπινο δικαίωμα».

Ωστόσο, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέρριψε την έκκληση, λέγοντας ότι μια γενική απαγόρευση των θεωρήσεων για τους Ρώσους ήταν «δύσκολο να την φανταστεί κανείς». Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ αναμένεται να συζητήσουν το μέτρο σε άτυπη συνάντηση αυτόν τον μήνα, αν και θα χρειαστεί καθολική έγκριση από τα 27 μέλη του μπλοκ.

Η πρόταση πυροδότησε επίσης μια έντονη συζήτηση μεταξύ των Ρώσων – συμπεριλαμβανομένων των ηχηρών αντιπάλων του πολέμου, που συχνά ζουν εξόριστοι στην Ευρώπη – σχετικά με το πώς η απαγόρευση θεώρησης θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ένα βήμα προς την απομόνωση που θυμίζει τη σοβιετική περίοδο.

«Δεν βλέπω τίποτα καλό στην απαγόρευση των Ρώσων από την Ευρώπη επειδή πρέπει να δουν έναν ελεύθερο κόσμο», δήλωσε ο Ilya Krasilshchik, ρώσος διαδικτυακός εκδότης που έχει απειληθεί με δίωξη στη Ρωσία επειδή αντιτάχθηκε στον πόλεμο και βρίσκεται επί του παρόντος στην Ευρώπη.

Ενώ πίστευε ότι η απαγόρευση της βίζας ήταν απίθανο να περάσει, είπε ότι τα προβλήματα με το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών στην Ευρώπη είχαν δυσκολέψει τους αντιφρονούντες να λειτουργούν στην εξορία. Αντίθετα, θα ήθελε αυξημένο έλεγχο για να εξαλείψει τους Ρώσους με φιλοπολεμικές απόψεις. «Και όσον αφορά την ιδέα ότι αν οι Ρώσοι δεν μπορούν να φύγουν από τη χώρα, θα ξεσηκωθούν και θα ανατρέψουν το καθεστώς, είναι ένα απόλυτο ψέμα... Η εμπειρία της Σοβιετικής Ένωσης δείχνει ότι το κλείσιμο των συνόρων δεν οδηγεί στην ανατροπή του καθεστώτος. Καταλαβαίνω τον θυμό της στιγμής, αλλά νομίζω ότι μακροπρόθεσμα είναι επικίνδυνος».

Πολλοί Ρώσοι που προσεγγίστηκαν από τον Observer συμφώνησαν ότι ο συνηθισμένος τουρισμός είχε γίνει ένα σαφές σημείο ανάφλεξης καθώς η χώρα εμπλέκεται σε έναν βάναυσο πόλεμο εναντίον της γειτονικής χώρας.

«Πιστεύω ότι αν φύγετε από τη Ρωσία πρέπει να είστε ενεργά ενάντια στον πόλεμο», δήλωσε η Ira Lobanovskaya, η οποία ξεκίνησε μια έναν οδηγό μετεγκατάστασης από τη Ρωσία στο Telegram για να συμβουλεύσει τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη χώρα. «Δεν μπορείς πλέον να είσαι έξω από την πολιτική: αυτό είναι βάρβαρο στο σημερινό κλίμα. Το τονίζουμε αυτό όταν βοηθάμε τους ανθρώπους να μετεγκατασταθούν ... Καταλαβαίνω ότι η δύση δεν θέλει οι Ρώσοι να κάνουν πάρτι στους δρόμους της Ευρώπης».

Αλλά η διατήρηση των Ρώσων στη Ρωσία θα ήταν αντιπαραγωγική, είπε. Περίπου οι μισοί από τους 40.000 και πλέον ανθρώπους που έχει συμβουλεύσει η οργάνωσή της θέλουν να μιλήσουν ή να παρευρεθούν σε αντικυβερνητικές πορείες, πρόσθεσε. «Πρέπει να ενωθούν στο εξωτερικό, να σχηματίσουν αντιπολεμικές συμμαχίες και να μιλήσουν ανοιχτά. Δεν μπορείτε απλώς να ανατρέψετε μια πυρηνική δύναμη όπως η Ρωσία αυτή τη στιγμή από μέσα. Είναι απλώς μη ρεαλιστικό».

Ωστόσο, ο Ilya Ponomarev, πρώην βουλευτής της Δούμας που ζει εξόριστος στην Ουκρανία από το 2016, τάσσεται υπέρ της απαγόρευσης. Είπε ότι οι Ρώσοι που είναι ικανοί να το κάνουν θα πρέπει να παραμείνουν στη Ρωσία για να πολεμήσουν το καθεστώς, δεν ήταν παραγωγικό για τους ανθρώπους να πάνε απλά στη φυλακή, «η έξοδος από τη χώρα θα πρέπει να είναι η τελευταία λύση».

«Δεν μπορείτε να απέχετε από αυτόν τον πόλεμο», είπε σε συνέντευξή του στην Ουκρανία. «Αν θέλετε να απέχετε, μην παραπονιέστε ότι σας διώχνουν από την Ευρώπη». Είπε ότι πιστεύει ότι το 98% των ανθρώπων που εγκαταλείπουν τη χώρα δεν κινδυνεύουν, αλλά έφυγαν «μόνο και μόνο επειδή είναι άβολο για αυτούς [στη Ρωσία]».

Και συνέχισε: «Συμφωνώ απόλυτα με την Εσθονή ηγέτη όταν είπε ότι το να είσαι στην Ευρώπη δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα. είναι προνόμιο. Αν θέλετε αυτό το προνόμιο, κάντε πρώτα κάτι στη Ρωσία, κερδίστε αυτό το προνόμιο, κάντε κάποια τολμηρή κίνηση και στη συνέχεια φύγετε. Και δεν πρέπει να περιορίσουμε αυτού του είδους τους ανθρώπους από το να φύγουν».

Σε διαδικτυακή ομιλία του αυτό το Σαββατοκύριακο ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε την έκκλησή του να περιοριστούν οι βίζες Σένγκεν για τους Ρώσους, λέγοντας ότι «θα πρέπει να υπάρχουν εγγυήσεις ότι οι Ρώσοι δολοφόνοι και οι συνεργοί της κρατικής τρομοκρατίας δεν κάνουν χρήση των θεωρήσεων Σένγκεν».

Αλλά ζήτησε επίσης υποστήριξη για τους Ρώσους «που πράγματι χρειάζονται βοήθεια». «Υπάρχουν γνωστοί νομικοί μηχανισμοί, μέσω του καθεστώτος του πρόσφυγα, των αιτημάτων ασύλου και άλλων τρόπων λήψης υποστήριξης».

Ρώσοι ακτιβιστές λένε ότι οι τουριστικές βίζες είναι ένα σημαντικό εργαλείο για πολλούς που προσπαθούν να φύγουν από τη Ρωσία, ειδικά όταν φεύγουν πέρα από τα χερσαία σύνορα επειδή οι πτήσεις έξω από τη χώρα είναι πολύ δαπανηρές ή πολύ επικίνδυνες.

«Πρόκειται για έναν μηχανισμό ασφαλείας για χιλιάδες Ρώσους που ήδη ή ενδέχεται στο μέλλον να υποφέρουν από καταστολή», δήλωσε ο Άντον Μπαρμπάσιν του ειδησεογραφικού ιστότοπου Riddle Russia, ο οποίος βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. «Η απαγόρευση της βίζας θα περιορίσει τις ευκαιρίες που έχουν οι επικριτές του καθεστώτος για να φτάσουν στην ασφάλεια όταν χρειάζεται».

Χώρες όπως η Λετονία, η Εσθονία και η Φινλανδία έχουν δει μια εισροή τόσο Ρώσων τουριστών όσο και μεταναστών από την αρχή του πολέμου και έχουν αρχίσει ανεξάρτητα να αυστηροποιούν τους κανόνες μετανάστευσης και να επιβάλλουν περιορισμένες απαγορεύσεις θεώρησης. Άλλες ανεπίσημες προτάσεις που αποσκοπούν στον περιορισμό του ρωσικού τουρισμού κατά τη διάρκεια του πολέμου περιλαμβάνουν την απαίτηση από τους Ρώσους να υπογράψουν μια δήλωση που να καταδικάζει την εισβολή όταν εισέρχονται στην Ευρώπη. Ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία Μάικλ ΜακΦάουλ προτείνει να υποχρεωθούν οι Ρώσοι επισκέπτες να πληρώσουν φόρο περίπου 100 ευρώ για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

«Για εκείνες τις χώρες που διστάζουν να απαγορεύσουν σε όλους τους Ρώσους να επισκέπτονται τις χώρες τους, η ιδέα της χρέωσης ενός επιπλέον τέλους για τη βίζα που θα πήγαινε στη συνέχεια στην ουκρανική ανοικοδόμηση προσφέρει μια εναλλακτική απάντηση», είπε. «Το να μην κάνουμε τίποτα – απλώς να διατηρήσουμε το status quo – δεν θα πρέπει να αποτελεί επιλογή».

Υποστήριξε ότι θα αποφύγει τους γενικούς περιορισμούς που θα μπορούσαν να τιμωρήσουν τους Ρώσους που έχουν αντιταχθεί στον πόλεμο και να βοηθήσουν να πυροδοτηθεί διαρροή εγκεφάλων στη Ρωσία.

«Όσον αφορά το δίλημμα των Ρώσων που κατηγορούνται ότι χρηματοδοτούν την ανασυγκρότηση της ουκρανικής κυβέρνησης, αυτή είναι η επιλογή τους, Κανείς δεν τους αναγκάζει να ταξιδέψουν στη δημοκρατική Ευρώπη! Αντ' αυτού μπορούν να κάνουν διακοπές στην ευρωπαϊκή χώρα της Λευκορωσίας».

Οι πλούσιοι Ρώσοι πιθανότατα θα έβρισκαν τρόπο να παρακάμψουν οποιαδήποτε απαγόρευση, δήλωσε ο Βρετανός γιος ενός Ρώσου επιχειρηματία που κατέχει διαβατήριο. Βρέθηκε στο Σαιν-Τροπέ αυτό το καλοκαίρι και υπήρχαν «τόσοι Ρώσοι όσο συνήθως».

«Η ελίτ θα βρίσκει πάντα έναν τρόπο να φτάσει στην Ευρώπη», είπε. «Πολλοί από τη γενιά μου πήγαν σχολείο εδώ. Έχουμε ζήσει αρκετά στα δυτικά για να λάβουμε άδειες παραμονής ή ένα δεύτερο διαβατήριο. Όσοι δεν μιλάνε για να πάρουν τουρκικά χαρτιά αν η Ευρώπη περάσει με αυτό. Πάντα θα υπάρχουν παραθυράκια για όσους έχουν χρήματα».

Πηγή: The Guardian 

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ