FAKE ή αλήθεια; Σύλληψη τριών Βρετανών στο Οτσάκοβο της Ουκρανίας

Του Θράσου Ευτυχίδη

Την προηγούμενη εβδομάδα κυκλοφόρησε μια περίεργη είδηση που αφορούσε τη σύλληψη τριών Βρετανών αξιωματικών μετά από επιχείρηση των ειδικών δυνάμεων της Ρωσίας στο Οτσάκοβο.

Διάβασα την είδηση σε ελληνική ιστοσελίδα. Σύμφωνα με την "είδηση" ... την παραθέτω αυτούσια χωρίς να αναφέρω ιστοσελίδα:

"«Το φυσάνε και δεν κρυώνει» στο Λονδίνο από την αιχμαλωσία δύο ανώτερων ένστολων Βρετανών αξιωματικών με τον βαθμό του συνταγματάρχη σε μια επιδρομή των ρωσικών ειδικών δυνάμεων σε ουκρανικό στρατόπεδο στην Μαύρη Θάλασσα.

Η αιχμαλωσία των 2 συνταγματαρχών του Βρετανικού Στρατού – Έντουαρντ Μπλέικ, Ρίτσαρντ Κάρολ – είναι η πρώτη ανώτερων Βρετανών αξιωματικών από την εποχή της αγγλογαλλικής επέμβασης στο Σουέζ το 1956.και διπλωματικά το Λονδίνο είναι ιδιαίτερα στριμωγμένο, αλλά και στρατιωτικά ταπεινωμένο

Αρχικά, το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου απάντησαν στις πρώτες φήμες της αιχμαλωσίας τους ότι οι συνταγματάρχες Μπλέικ και Κάρολ βρίσκονταν στο Λονδίνο.

Ωστόσο, φωτογραφικά και άλλα στοιχεία που παρουσίασαν οι ρωσικές αρχές έδειχναν και τους δύο αξιωματικούς με πλήρη στρατιωτική στολή, να βρίσκονται σε αιχμαλωσία.

Η Ρωσία δημοσιοποίησε ότι οι αιχμάλωτοι αξιωματικοί είχαν στην κατοχή τους διαβαθμισμένα έγγραφα στρατιωτικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ και διπλωματικά διαβατήρια, χωρίς όμως να δικαιολογείται νομικά η παρουσία τους στην περιοχή.

Τα διπλωματικά διαβατήρια εγείρουν ανησυχητικά ερωτήματα σχετικά με το εάν αυτοί οι πράκτορες ενεργούσαν υπό επιχείρηση ψευδούς σημαίας ή συμμετείχαν σε αποστολές δολιοφθοράς εντός ουκρανικού εδάφους υπό άμεσες βρετανικές εντολές.

Όταν αμφισβητήθηκε περαιτέρω, το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου άλλαξε γνώμη για άλλη μια φορά, απαιτώντας οι αιχμάλωτοι αξιωματικοί να αντιμετωπίζονται ως «αιχμάλωτοι πολέμου» (μα, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν βρίσκεται σε πόλεμο με την Ρωσία…_.

Και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου άλλαξε γρήγορα την αφήγημα, δηλώνοντας ότι οι αξιωματικοί ήταν απλώς «παρατηρητές που επισκέπτονταν πεδία μάχης» και προφανώς είχαν περάσει από το προωθημένο ουκρανικό στρατόπεδο λίγο πριν εξαπολυθεί μια επιχείρηση στο Δνείπερο.

Οι Ρώσοι γνώριζαν ότι δύο ανώτεροι Βρετανοί αξιωματικοί συμμετέχουν σε επιχειρήσεις δολιοφθορών στην Χερσώνα και στην Κριμαία και αποφάσισαν να δράσουν, ενώ συντόνιζαν και την χρήση βρετανικών πυραύλων και drones από τους Ουκρανούς.

Σύμφωνα με πληροφορίες το σχέδιο προτεοιμαζόταν για σχεδόν δύο μήνες. Οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις διείσδυσαν στο κέντρο διοίκησης της περιοχής και λίγο πριν από τα ξημερώματα πριν μερικές ημέρες σε μια καταδρομική επιχείρηση κατάφεραν και τους έπιασαν.

Τώρα το υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου απαιτεί οι αιχμάλωτοι αξιωματικοί να προστατεύονται από την συνθήκη της Γενεύης ως «αιχμάλωτοι πολέμου».

Ωστόσο, η Ρωσική Ομοσπονδία απέρριψε επίσημα αυτός τον προσδιορισμό, επικαλούμενο τις Συμβάσεις της Γενεύης και την παρανομία των μη αναγνωρισμένων μαχητών που επιχειρούν σε μια κυρίαρχη ζώνη σύγκρουσης χωρίς κατάλληλη δήλωση." 

Αποφάσισα να το ψάξω λίγο παραπάνω και να αναζητήσω κάποια ανακοίνωση επίσημης ρωσικής αρχής, Υπουργείου Άμυνας ή Υπουργείου Εξωτερικών και δε βρήκα τίποτα. Μια τέτοια είδηση, λογικά θα έπρεπε να είναι πρωτοσέλιδο στο ρωσικό τύπο. Ή τουλάχιστον θα υπήρχε μια αναφορά της εκπροσώπου του ρωσικού ΥΠΕΞ κας Μαρίας Ζαχάροβα. Και πάλι τίποτα.

Αποφάσισα να αναζητήσω κάποια πληροφορία σε επίσημη Βρεταννική αρχή, Υπουργείο Άμυνας ή Υπουργείο Εξωτερικών ή έστω τη Βρεταννική Πρεσβεία στη Μόσχα. Και πάλι τίποτα.

Προφανέστατα λοιπόν κατέληξα στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ένα ακόμη fake και δεν ασχολήθηκα παραπάνω μέχρι σήμερα που πολλοί γράφουν και πάλι ότι ένα από τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθεί ο Ουίτκοφ στη Μόσχα θα είναι και οι "Βρεταννοί αιχμάλωτοι". 

Έτσι αναζήτησα κάποια βρεταννική πηγή και παραθέτω αυτούσιο το κείμενο του ukdefencejournal.org.uk με τίτλο "False claim of UK colonels captured in Ukraine spreads" (Ψευδής ισχυρισμός για τους συνταγματάρχες του Η.Β. που συνελλήφθησαν στην Ουκρανία εξαπλώνεται) του Κρεγκ Λάντφορντ.

"Ένας ισχυρισμός ότι δύο συνταγματάρχες του βρετανικού στρατού συνελήφθησαν από τις ρωσικές ειδικές δυνάμεις στην Ουκρανία κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο αυτή την εβδομάδα, εφιστώντας την προσοχή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στις περιθωριακές πλατφόρμες.

Η ιστορία, η οποία στερείται οποιασδήποτε ανεξάρτητης επαλήθευσης, φαίνεται να προέρχεται από πηγές ευθυγραμμισμένες με τη Ρωσία και περιλαμβάνει κατασκευασμένες εικόνες και φανταστικές ταυτότητες.

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι έλαβε χώρα κάποιο τέτοιο περιστατικό.

Η αρχική είδηση δημοσιεύθηκε στις 4 Αυγούστου από το EADaily, ένα ρωσικό μέσο ενημέρωσης που απηχεί τακτικά τις επίσημες αφηγήσεις του Κρεμλίνου. Ισχυρίστηκε ότι «οι συνταγματάρχες Έντουαρντ Μπλέικ και Ρίτσαρντ Κάρολ» συνελήφθησαν από τις ρωσικές ειδικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια μυστικής αποστολής εντός της Ουκρανίας. Το άρθρο ισχυρίστηκε ότι και οι δύο αξιωματικοί χαρακτηρίστηκαν ως «παράνομοι μαχητές» και πρότεινε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο προσπάθησε να καλύψει την παρουσία τους δηλώνοντας πρώτα ότι ήταν στο Λονδίνο και στη συνέχεια ισχυριζόμενο ότι επισκέπτονταν πεδία μάχης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ιστορία επικαλέστηκε τη νορβηγική ιστοσελίδα Steigan.no, η οποία έχει μακρά ιστορία δημοσίευσης αντιδυτικού και συνωμοτικού περιεχομένου. Σύμφωνα με το άρθρο της EADaily, οι ρωσικές αρχές παρείχαν «εγκληματολογικά στοιχεία» που αποδεικνύουν την ταυτότητα και την παρουσία των αξιωματικών, αν και δεν έχουν δημοσιοποιηθεί τέτοια στοιχεία. Το άρθρο περιελάμβανε επίσης μια φωτογραφία που υποτίθεται ότι έδειχνε τους δύο ένστολους αξιωματικούς, μπορείτε να τη δείτε παρακάτω.

Αυτή η εικόνα είναι αποδεδειγμένα ψεύτικη. Είναι αναμφισβήτητα δημιουργημένο από AI και υπάρχουν πολλοί σαφείς δείκτες που επιβεβαιώνουν την μη αυθεντικότητά του. Το πιο προφανές είναι το κείμενο στα διαβατήρια, το οποίο φαίνεται πειστικό από απόσταση, αλλά καταρρέει υπό εξέταση. Αν και τα εξώφυλλα μιμούνται το στυλ του βρετανικού διαβατηρίου
στο χρώμα και τη διάταξη, η γραφή είναι ασυνάρτητη και στερείται οποιασδήποτε ευανάγνωστης ή συνεκτικής διατύπωσης. Αυτό είναι ένα κοινό σημείο αποτυχίας στις εικόνες που δημιουργούνται από AI. Τα συστήματα μπορούν να αναπαράγουν την οπτική εντύπωση των εγγράφων, αλλά συνεχώς αγωνίζονται να δημιουργήσουν πραγματικό κείμενο. Το πρόχειρο μπροστά στους δύο άνδρες δείχνει ένα παρόμοιο ζήτημα, με σημάδια χωρίς νόημα διατεταγμένα ώστε να μοιάζουν με στήλες δεδομένων, αλλά δεν περιέχουν αναγνώσιμο ή δομημένο περιεχόμενο.

Οι στολές που φορούν οι γονατιστοί άνδρες αποκαλύπτουν επίσης την εικόνα ως ψεύτικη. Ενώ το καμουφλάζ μοιάζει επιφανειακά με τα μοτίβα του βρετανικού στρατού, οι λεπτομέρειες είναι λάθος. Δεν υπάρχουν διακριτικά κατάταξης ή αναγνωριστικά μονάδων και τα σχήματα κολάρου και οι τοποθετήσεις κουμπιών δεν συνάδουν με το πραγματικό κιτ έκδοσης. Οι ιμάντες και οι ιμάντες φαίνονται περισσότερο διακοσμητικοί παρά λειτουργικοί και τα ραδιοκαλώδια είναι περίεργα τοποθετημένα με τρόπους που δεν θα ήταν πρακτικοί σε ένα πραγματικό περιβάλλον. Η στρατιωτική ενδυμασία ακολουθεί αυστηρά πρότυπα και πρότυπα, ειδικά σε επιχειρησιακά περιβάλλοντα, και αυτές οι αποκλίσεις υποδηλώνουν ότι οι στολές δημιουργήθηκαν με βάση οπτικές προσεγγίσεις και όχι πραγματικές αναφορές.

Ο φωτισμός είναι υπερβολικά ομοιόμορφος, δημιουργώντας μια επίπεδη εμφάνιση που στερείται του βάθους και της μεταβλητότητας που βρίσκονται σε πραγματικές φωτογραφίες. Οι μασκοφόροι στρατιώτες στο παρασκήνιο είναι πολύ παρόμοιοι στη στάση και τη δομή του προσώπου, γεγονός που υποδηλώνει ότι δημιουργήθηκαν χρησιμοποιώντας το ίδιο βασικό μοντέλο με μικρές μόνο αλλαγές. Τα όπλα τους αντιμετωπίζουν λάθος δρόμο, γενικά και παραμορφωμένα σε προσεκτική εξέταση, χωρίς τα ειδικά χαρακτηριστικά των πραγματικών φορητών όπλων. Ενώ η εικόνα μπορεί να φαίνεται πειστική με μια ματιά, μια πιο προσεκτική ματιά στο κείμενο, τις λεπτομέρειες των ρούχων, την παραλλαγή του προσώπου και τη λογική συνέπεια την εκθέτει γρήγορα ως τεχνητή δημιουργία.

Υπάρχουν οπτικές ασυνέπειες στα χέρια, τα πρόσωπα και το φόντο. Αυτές οι ανωμαλίες είναι συνεπείς με αντικείμενα που παράγονται από εργαλεία παραγωγής εικόνων AI. Επίσης, τα ονόματά τους δεν εμφανίζονται σε δημόσια αρχεία του Υπουργείου Άμυνας, καταλόγους τιμών ή στρατιωτικούς καταλόγους.

Κανένα αξιόπιστο δυτικό, ουκρανικό ή διεθνές μέσο ενημέρωσης δεν έχει αναφέρει κάτι που να μοιάζει με αυτή την ιστορία. Δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση από το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, καμία ένδειξη από το ΝΑΤΟ και καμία προειδοποίηση από διεθνείς οργανισμούς όπως ο Ερυθρός Σταυρός. Αυτά είναι τα είδη των σημάτων που συνήθως συνοδεύουν την κράτηση ανώτερου στρατιωτικού προσωπικού. Κανένας δεν είναι παρών εδώ.

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν διαθέτει μάχιμα στρατεύματα που επιχειρούν στην Ουκρανία. Η υποστήριξή της έχει επικεντρωθεί στη στρατιωτική βοήθεια, την υλικοτεχνική υποστήριξη και την εκπαίδευση, που διεξάγεται σε μεγάλο βαθμό εκτός της ουκρανικής επικράτειας.

Τα ονόματα "Edward Blake" και "Richard Carroll" εγείρουν επίσης ερωτήματα. Κανένα όνομα δεν εμφανίζεται στα διαθέσιμα αρχεία της βρετανικής στρατιωτικής υπηρεσίας. Δεν υπάρχει κανένα ίχνος τους σε πρόσφατους διορισμούς των Ενόπλων Δυνάμεων, δημόσια αρχεία ή στρατιωτικά δελτία τύπου. Εν ολίγοις, δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι αυτά τα άτομα υπάρχουν, πόσο μάλλον ότι συνελήφθησαν.

Ενίσχυση και μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Παρά την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων, η ιστορία εξαπλώθηκε γρήγορα σε κανάλια Telegram, φόρουμ συνωμοσίας και μικρότερους περιθωριακούς ιστότοπους. Στις 4 Αυγούστου, ο George Galloway - πρώην βουλευτής και τώρα ηγέτης του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας - δημοσίευσε στο X (πρώην Twitter):

“Russia nets two British colonels and MI6 spy in Ukraine. They were just battlefield trainspotters says UK. No Vienna!”

Το μήνυμα αντικατοπτρίζει στενά τον τόνο και τη δομή των ρωσικών εκθέσεων. Ο Galloway δεν παρουσίασε πρόσθετες πηγές ούτε ισχυρίστηκε ότι έχει ανεξάρτητη γνώση των γεγονότων. Το σχόλιό του, που μοιράστηκε με πάνω από ένα εκατομμύριο οπαδούς, ώθησε περαιτέρω την ιστορία στη βρετανική διαδικτυακή συζήτηση.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ένας περιθωριακός ισχυρισμός έχει εισέλθει στη δημόσια θέα μέσω προσεκτικά διατυπωμένου σχολιασμού και όχι μέσω της απόλυτης έγκρισης. Αυτή η μέθοδος συχνά επιτρέπει σε μια αφήγηση να εξαπλωθεί χωρίς πλήρη ευθύνη για την ακρίβειά της. Η διατύπωση αφήνει περιθώρια για ασάφεια, ενώ εξακολουθεί να ενισχύει τον κεντρικό υπαινιγμό της εξαπάτησης από τις δυτικές κυβερνήσεις.

Ένα μοτίβο που είδαμε πριν

Αυτή η ιστορία ταιριάζει με ένα γνωστό μοτίβο που παρατηρείται σε όλες τις ρωσικές εκστρατείες παραπληροφόρησης. Ένας εντυπωσιακός ισχυρισμός σπέρνεται στα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, επαναλαμβάνεται από ιδεολογικά ευθυγραμμισμένα ή συνωμοτικά μέσα ενημέρωσης και στη συνέχεια επαναλαμβάνεται στους δυτικούς πολιτικούς ή κοινωνικούς κύκλους. Τα βασικά στοιχεία, ανώνυμες πηγές, συνθετικές εικόνες, μη επαληθεύσιμες ταυτότητες και μη επαληθεύσιμη «εγκληματολογία», φαίνεται να έχουν σχεδιαστεί όχι για να αντέξουν στον έλεγχο, αλλά για να εισάγουν αμφιβολίες και να προκαλέσουν αντίδραση."

Τα συμπεράσματα δικά σας.

Eftychidis.blogspot.com