Τουρκία και Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας της Σαγκάης. Ο Ερντογάν παίζει με τα νεύρα της Δύσης.

 Του Θράσου Ευτυχίδη

Ίσως φαντάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά πόσοι από εσάς έχετε σκεφθεί τι θα σημαίνει μια αλλαγή γεωστρατηγικού – γεωοικονομικού προσανατολισμού για την Τουρκία;

Η παρουσία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Σαμαρκάνδη στη Σύνοδο ηγετών του Οργανισμού της Σαγκάης είναι μια μεγαλειώδης διπλωματική κίνηση από πλευράς της Τουρκίας.

Ακόμη περισσότερο ανησυχητική για τη δύση, αν δούμε τη σύνθεση της τουρκικής αντιπροσωπείας, όπου μεταξύ άλλων συμμετέχουν οι Υπουργοί Εξωτερικών, Άμυνας, Ενέργειας και Οικονομικών της καλής μας γείτονος, αλλά και δύο πρόσωπα κλειδιά στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Ο σύμβουλος και εκπρόσωπος του Προέδρου Ιμπραχίμ Καλίν, αλλά και ο αρχηγός της ΜΙΤ, Χακάν Φιντάν.

Ο Ερντογάν αισθάνεται με τη συγκεκριμένη παρέα των ηγετών σα στο σπίτι του. Η άνεση με την οποία κινείται, οι επαφές που πραγματοποιεί, αποτελούν ένα σαφές μήνυμα και εκβιασμό προς τις ΗΠΑ και τη Δύση.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο, ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν διαρροές από τις συναντήσεις του που πραγματοποιούνται «κεκλεισμένων» των θυρών.

Να θυμίσω απλά ότι αμέσως μετά τη Σαμαρκάνδη ο Ερντογάν πηγαίνει στις ΗΠΑ, όπου η εκτίμησή μου είναι ότι θα ολοκληρώσει τον εκβιασμό. Το ζητούμενο είναι με ποιόν τρόπο και τι ανταλλάγματα θα ζητήσει.

Πρακτικά, ο Ερντογάν, το χαϊδεμένο παιδί του ΝΑΤΟ αλλά και «στρατηγικός» παρακαλώ εταίρος τόσο της Ρωσίας, όσο και της Ουκρανίας! κρατάει αυτή τη στιγμή την τύχη των όποιων διαπραγματεύσεων και διεκδικήσεων με τη δύση στα χέρια του. Το ζητούμενο είναι εάν και κατά πόσο θα τολμήσει να χρησιμοποιήσει τον εκβιασμό και τι ανταλλάγματα θα ζητήσει για την παραμονή του στο Δυτικό στρατόπεδο.

Σε κάθε περίπτωση δε νοιώθει πίεση. Αντίθετα την έχει μεταφέρει στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, όπου ενώ αντιμετωπίζεται πλέον με απόλυτη δυσπιστία εντούτοις κυριαρχεί και ο σκεπτικισμός. Τι θα γίνει αν;

Ειλικρινά από όποια πλευρά και αν το δει κανείς η απώλεια της Τουρκίας για το ΝΑΤΟ θα σημαίνει μια απόλυτη αλλαγή των όρων σε παγκόσμιο επίπεδο και όχι μόνο στη Νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ όπως λένε κάποιοι.

Κλειδί των εξελίξεων θεωρώ ότι είναι αυτή τη στιγμή η Κίνα και όχι η Ρωσία, ο ρόλος της οποίας έχει αποδυναμωθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Κίνα φαίνεται να κρατάει μέχρι στιγμής μια ισορροπημένη στάση που θα εξαρτηθεί βέβαια από τον βαθμό πίεσης που θα δεχθεί το Πεκίνο από τις ΗΠΑ. Ανέκδοτα του τύπου Ταϊβάν θα πρέπει να τερματισθούν. Σε διαφορετική περίπτωση ίσως δούμε μια άλλη Κίνα. Και αυτό άσχετα με το τι δείχνουν στη δύση, δε το θέλει κανείς.

Η Κίνα έχει υπομονή και προς το παρόν επιμένει να μην αντιδρά στην προκλήσεις ούτε από τις ΗΠΑ, ούτε από την G7, ούτε από «καλούς» γείτονες στην περιοχή της. Η Κίνα παρά τις αντίξοες συνθήκες που της δημιουργούν οι άλλοι, ακόμη χτίζει και περιμένει. Μόνο αφελής δεν είναι.  

Αλλά για να ξαναγυρίσουμε στην Τουρκία. Είναι βέβαιο ότι στην αυριανή του ισορροπημένη ομιλία στην Σύνοδο των ηγετών του Οργανισμού της Σαγκάης, ο Ερντογάν θα παίξει για άλλη μια φορά με τα νεύρα των ΗΠΑ και της Δύσης. Θα προβάλλει το ρόλο της Τουρκίας, ως μιας ισχυρής Περιφερειακής Δύναμης, παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή που αποτελεί ταυτόχρονα τη δύναμη διαμεσολάβησης και τον δίαυλο επικοινωνίας των δύο πλευρών. Φυσικά θα παραλείψει να αναφέρει ότι είναι μέλος του ΝΑΤΟ.

Ανάλογα με τις υποσχέσεις που θα λάβει από τις διμερείς συναντήσεις με Σι και Πούτιν ίσως ανακοινώσει αναβάθμιση ή όχι της σχέσης του με τον Οργανισμό της Σαγκάης. Αν συμβεί κάτι τέτοιο και ανάλογα με την αντίδραση των ΗΠΑ σ αυτό θα έχουμε γρήγορες εξελίξεις.

Τι σημαίνει αυτό. Αν οι ΗΠΑ πιέσουν ο Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει το χαρτί της προσχώρησης στον Οργανισμό της Σαγκάης, αν όχι θα έχει κερδίσει καταρχάς τα F-16 του και θα συνεχίσει να έχει το ρόλο του επιτήδειου ουδέτερου που αναγκαστικά θα ανέχονται οι ΗΠΑ και η Δύση. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι θα μπορούσε να διαπραγματευτεί με τους Αμερικανούς ακόμη και νησί μας.

Υπάρχει και ένα τρίτο σενάριο που απεύχονται όλοι. Αυτό δεν είναι άλλο από την προσχώρηση της Τουρκίας στον Οργανισμό της Σαγκάης και στο αντιδυτικό μπλόκ που σχηματίζετε με συμμετοχή της Κίνας, της Ρωσίας και του Ιράν. Εκεί τα πράγματα θα γίνουν πραγματικά δύσκολα και απόλυτα ανησυχητικά για εμάς.

Ίσως όχι άμεσα, αλλά σίγουρα σε βάθος χρόνου.

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ