Ξεκινά η εξαγωγή των Ουκρανικών Σιτηρών. Πως θα λειτουργήσει η συμφωνία; Ποιος θα είναι ο ρόλος του Κοινού Συντονιστικού Κέντρου στην Κωνσταντινούπολη;

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ 29 ΙΟΥΛΙΟΥ 2022

Ο Ουκρανός Πρόεδρος Volodymyr Zelenskiy επισκέφθηκε το Λιμάνι του Τσορνομόρσκ συνοδευόμενος από τους Πρέσβεις των χωρών της G7 στο Κίεβο.

Ειδικότερα, συνοδευόμενος από τον Πρέσβη των ΗΠΑ στο Κίεβο Bridget Brink,  τη Βρετανίδα Πρέσβη Melinda Simmons, τον Ιταλό Πρέσβη Francesco Zazo, την Καναδή Πρέσβη Larissa Galadza, τη Γερμανίδα Πρέσβη Anka Feldhusen, τον Αναπληρωτή Επικεφαλή της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Ουκρανία Remi Duflot, και το Συντονιστή Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ για την Ουκρανία Osnat Lubrani. Δια της παρουσίας τους έστειλαν μήνυμα στήριξης στην Ουκρανία.

 Στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος Ζελένσκι, ανέφερε ότι το πρώτο φορτωμένο με σιτηρά πλοίο είναι έτοιμο να αποπλεύσει, ο Ουκρανικός στρατός διασφαλίζει την ασφάλειά του και περιμένει το πράσινο φως από την Τουρκία και τον ΟΗΕ.

Υπενθυμίζουμε, ότι με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, εκατομμύρια τόνοι σιτηρών που περίμεναν σε λιμάνια στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας δεν μπορούσαν να φτάσουν σε όλο τον κόσμο. Η κρίση, η οποία έχει προκαλέσει ιστορικά υψηλά επίπεδα στις τιμές των τροφίμων, έχει επίσης αυξήσει τον κίνδυνο απειλής λιμού, ιδίως στις αφρικανικές χώρες.

Σημείο ελέγχου εφαρμογής της συμφωνίας η Κωνσταντινούπολη

Το πιο σημαντικό βήμα για την εφαρμογή της συμφωνίας για τους διαδρόμους σιτηρών που υπογράφηκε με τη διαμεσολάβηση της Τουρκίας και του ΟΗΕ πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη Milliyet, στην Κωνσταντινούπολη τη βδομάδα που μας πέρασε. Το Κοινό Κέντρο Συντονισμού,  ξεκίνησε την επιχειρησιακή του  λειτουργία στην έδρα του Πανεπιστημίου Εθνικής Άμυνας στο Μασλάκ της Κωνσταντινούπολης. Το ΚΚΣ καλείται να παρακολουθήσει την υλοποίηση των όσων συμφωνήθηκαν σε επιχειρησιακό πεδίο.

 

Ο ρόλος του Κοινού Κέντρου Συντονισμού

 

Ένας Τούρκος ναύαρχος θα είναι επικεφαλής του κέντρου, όπου θα υπηρετούν αντιπροσωπείες των 5 ατόμων η καθεμία, από την Τουρκία, τη Ρωσία, την Ουκρανία και τον ΟΗΕ. Το κέντρο θα επιθεωρεί το φορτίο των πλοίων που αναχωρούν και επιστρέφουν στα λιμάνια, παρακολουθώντας την ασφαλή διέλευσή τους μέσω του καθορισμένου διαδρόμου στη Μαύρη Θάλασσα. Οι διαφορές και οι καταγγελίες μεταξύ των μερών θα εξετάζονται και θα επιλύονται στο ΚΚΣ.

 

Το Κοινό Κέντρο Συντονισμού που ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη θα προσπαθήσει να διασφαλίσει ότι η κυκλοφορία των πλοίων λειτουργεί με ασφάλεια, ότι οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές μπορούν να δημιουργήσουν άμεση επαφή, έτσι ώστε η διαδικασία να κυλήσει ομαλά.

 

Το Κοινό Κέντρο Συντονισμού θα αρχίσει να διαχειρίζεται τη διαδικασία de facto κατά την αναχώρηση του πρώτου πλοίου από τους καθορισμένους λιμένες. Μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων διαδικασιών φόρτωσης και εξόδου από το πλοίο, το ΚΚΣ θα λάβει πληροφορίες σχετικά με την ώρα αναχώρησης του πλοίου από το λιμάνι, το φορτίο και τον προορισμό του, καθώς και την ώρα άφιξης. Το ΚΚΣ θα διεξάγει απομακρυσμένη και εναέρια παρακολούθηση για να διασφαλίσει ότι το πλοίο διέρχεται με ασφάλεια από τον καθορισμένο διάδρομο στον Εύξεινο Πόντο.

 

Η διαδρομή του πλοίου θα καταγράφεται επίσης εάν διαφορετικό φορτίο φορτώνεται στο πλοίο κατά την πλεύση. Ταυτόχρονα, θα ελεγχθεί εάν άλλα στρατιωτικά στοιχεία είναι αγκυροβολημένα στον καθορισμένο διάδρομο.

 

Το ΚΚΣ θα εμποδίζει επίσης τα στρατιωτικά πλοία, τα αεροσκάφη ή τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα να πλησιάζουν τον καθορισμένο διάδρομο τροφίμων για να αποφευχθούν πιθανές προκλήσεις. Το ΚΚΣ θα αποφασίσει πόσο μακριά μπορούν να εντοπιστούν αυτά τα στρατιωτικά στοιχεία. Καμία από τις πλευρές  δεν θα μπορεί να εισαγάγει ένα στρατιωτικό στοιχείο σε αυτήν την περιοχή χωρίς την κεντρική του έγκριση.

 

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έδωσε ο Τούρκος υπουργός Εθνικής Άμυνας Hulusi Akar, εάν τα πλοία που εξέρχονται από τα ουκρανικά λιμάνια μεταφέρουν φορτίο και άλλα υλικά, η συμμόρφωση του προσωπικού με τα έγγραφα θα επιθεωρείται από την Κοινή Ομάδα Επιθεώρησης σε κατάλληλο σημείο τόσο κατά τη φόρτωση όσο και κατά την άφιξη στα τουρκικά λιμάνια, πριν από τη διέλευση των στενών.

 

Ομοίως, τα άδεια πλοία που φθάνουν σε ουκρανικά λιμάνια για να παραλάβουν φορτίο θα επιθεωρούνται για τη δυνατότητα μεταφοράς όπλων ή άλλου στρατιωτικού εξοπλισμού. Δεν είναι γνωστό εάν οι επιθεωρήσεις αυτές θα διενεργούνται από τις αρχές που αποστέλλονται από τα μέρη του ΚΚΣ ή από άλλες ομάδες.

 

Ισχύς 120 ημερών

Η ισχύς της συμφωνίας για τον διάδρομο σιτηρών, η οποία οδήγησε στη δημιουργία του Κοινού Κέντρου Συντονισμού, ορίστηκε σε 120 ημέρες. Ως εκ τούτου, το ΚΚΣ αναμένεται να εξυπηρετήσει για 120 ημέρες στην πρώτη φάση. Ωστόσο, εάν δεν υπάρχει αίτηση από τα μέρη, η εντολή θα ανανεωθεί  αυτόματα για άλλες 120 ημέρες.

 

Με περισσότερους από 25 εκατομμύρια τόνους προϊόντων σιτηρών στα πλοία και τα σιλό της Ουκρανίας και το σχεδιασμό της Ρωσίας, που σχεδιάζει να εξάγει 50 εκατομμύρια τόνους μέχρι το τέλος του έτους, η συμφωνία απαιτεί περισσότερες από 120 ημέρες. Θεωρείται ότι το σχέδιο αυτό, το οποίο εκτελείται σε πολεμικό περιβάλλον, θα λειτουργεί με βάση την ασφάλεια και ότι τα στάδια επιθεώρησης θα έχουν ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση της κυκλοφορίας των πλοίων. Οι εκτιμήσεις που έγιναν στην Άγκυρα δείχνουν ότι ελλείψει σοβαρών παρεμβάσεων στη λειτουργία της διαδικασίας τις πρώτες 120 ημέρες, τα μέρη θα προτιμήσουν αυτόματα να την παρατείνουν. Θεωρείται ότι θα είναι οικονομικά επωφελές και για τις δύο χώρες να εξομαλύνουν τις εξαγωγές τους.

 

Επίλυση διαφορών

Ένας άλλος σημαντικός ρόλος του ΚΚΣ είναι να επιλύσει γρήγορα τα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν κατά τη λειτουργία της διαδικασίας, διασφαλίζοντας ότι πιθανά παράπονα και αιτήματα των μερών μπορούν να συζητηθούν αμέσως. Σημειώνεται ότι η Τουρκία και οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ, τόσο ως εταίροι όσο και ως εγγυητές της διαδικασίας, θα διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην επίλυση των προβλημάτων.

 

Ένα από τα καθήκοντα του ΚΚΣ, είναι να διενεργεί επιθεωρήσεις σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου σε περίπτωση ύποπτης κατάστασης κατά τη διάρκεια της κυκλοφορίας των πλοίων ή σε περίπτωση εικαζόμενης παραβίασης της συμφωνίας από ένα από τα μέρη. Σε περίπτωση που ένα πλοίο επικοινωνήσει με κατάσταση έκτακτης ανάγκης, το ΚΚΣ θα παρέμβει και θα λάβει μέτρα για να διασφαλίσει την ασφάλεια του πλοίου και του φορτίου, ειδικά του πληρώματος του πλοίου.

 

Το ΚΚΣ θα παρακολουθεί επίσης με τεχνολογικά μέσα εάν τα μέρη τηρούν την υπόσχεσή τους να μην επιτεθούν σε εμπορικά πλοία με οποιονδήποτε τρόπο.

 

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ με πληροφορίες και φωτογραφίες από Milliyet