Παρασκευή 8 Αυγούστου 2025

Ο ρόλος της Τουρκίας ως εταίρου των ΗΠΑ στην Αφρική.

Η ανάλυση του Enes Berna Killic που δημοσιέυεται στην Turkiyetoday.com, παρά τον πρωτότυπο τίτλο, "Οι ΗΠΑ πρέπει να χρησιμοποιήσουν το δόγμα Trump - αυτή τη φορά για την Αφρική ως απάντηση στην Κίνα." αφορά πρακτικά στο ρόλο της Τουρκίας στην Αφρική ως στρατηγικού εταίρου των ΗΠΑ. Την βρήκαμε ενδιαφέρουσα και την αναδημοσιεύουμε. 

Ο Τοm Barrack, διορισμένος από τη διοίκηση Trump τόσο ως πρεσβευτής στην Türkiye όσο και ως απεσταλμένος στη Συρία, ενσαρκώνει τη στρατηγική προοπτική που αναζητούσε η Ουάσιγκτον στην περιοχή. Πολύ έμπειρος στο δόγμα της Μέσης Ανατολής της εποχής Τραμπ, ο Μπαράκ εργάστηκε για να εξασφαλίσει τη σταθερότητα στο Λεβάντε που είναι απαραίτητη για τις ΗΠΑ ώστε να στραφούν τελικά προς τον περιορισμό της Κίνας.

Ενώ ορισμένες φωνές στην Ουάσιγκτον εξακολουθούν να προσκολλώνται σε ξεπερασμένα παραδείγματα που κινδυνεύουν να σύρουν τις ΗΠΑ πίσω στην αστάθεια της Μέσης Ανατολής, μια σπάνια δικομματική συναίνεση στην κοινή γνώμη ευνοεί όλο και περισσότερο την αυτοσυγκράτηση. Το επιχείρημα είναι σαφές: οι ΗΠΑ δεν χρειάζονται πλέον άμεση εμπλοκή. Μπορεί να διασφαλίσει τα συμφέροντά της μέσω ικανών περιφερειακών εταίρων.


Τώρα, το ίδιο δόγμα της ανάθεσης της σταθερότητας σε αξιόπιστους συμμάχους μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που απαιτεί η πολιτική των ΗΠΑ στην Αφρική. Με την επιρροή της Κίνας στην ήπειρο να ξεπερνά κατά πολύ το αποτύπωμά της στη Μέση Ανατολή, η προσαρμογή αυτού του μοντέλου στην Αφρική δεν είναι μόνο λογική - είναι επείγουσα.

Η Ιαπωνία βλέπει μια ευκαιρία, το ίδιο και οι ΗΠΑ.

Το Τόκιο έχει αρχίσει να αναγνωρίζει το αυξανόμενο αποτύπωμα της Τουρκίας στην Αφρική ως στρατηγικό αντίβαρο στην Κίνα. Το 2021, η Ιαπωνική Τράπεζα Διεθνούς Συνεργασίας (JBIC) άνοιξε γραφείο στην Κωνσταντινούπολη για να διευκολύνει κοινά τουρκο-ιαπωνικά έργα στην ήπειρο. Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί όχι μόνο την υποστήριξη της Ιαπωνίας, αλλά και την πρόθεσή της να ενσωματωθεί σε αυτόν τον αναδυόμενο άξονα.

Το πρωταρχικό κίνητρο πίσω από αυτή την ευθυγράμμιση είναι να σπάσει η δυναμική της μακροχρόνιας ώθησης της Κίνας στην Αφρική. Υποστηριζόμενη από ισχυρή ιαπωνική οικονομική υποστήριξη, η Τουρκία έχει αποκτήσει κρίσιμη δυναμική.


Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτή η εξελισσόμενη δομή συμμαχίας προσφέρει μια επίκαιρη ευκαιρία. Σε μια στιγμή που η Ουάσιγκτον αναπροσαρμόζει τις παγκόσμιες στρατηγικές δαπανών και δέσμευσης, η στενότερη συνεργασία με την Τουρκία θα μπορούσε να ενισχύσει την αμερικανική επιρροή χωρίς μεγάλες δεσμεύσεις πόρων.


Αυτό δεν κάνει την Ιαπωνία αντι-Γαλλία, όπως δεν θα έκανε τις ΗΠΑ αν επέλεγαν να ενεργήσουν αναλόγως. Η Τουρκία παραμένει ανοιχτή στη συνεργασία με όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της Γαλλίας, καθώς το μοντέλο της βασίζεται στα συμφέροντα όλων των μερών και πρέπει να γίνει ακόμη πολλή δουλειά στην Αφρική.

Η ασφάλεια και οι άνθρωποι της Τουρκίας και της Μαυριτανίας περιβάλλουν το αυτοκίνητο του προέδρου Ερντογάν καθώς χαιρετά κατά τη διάρκεια μιας τελετής υποδοχής στο αεροδρόμιο στο Νουακσότ της Μαυριτανίας, στις 28 Φεβρουαρίου 2018.
Η ασφάλεια και οι άνθρωποι της Τουρκίας και της Μαυριτανίας περιβάλλουν το αυτοκίνητο του προέδρου Ερντογάν καθώς χαιρετά κατά τη διάρκεια μιας τελετής υποδοχής στο αεροδρόμιο στο Νουακσότ της Μαυριτανίας, στις 28 Φεβρουαρίου 2018.

Μια μεταβαλλόμενη τάξη στην περιοχή Σαχέλ της Αφρικής

Καθώς οι παραδοσιακές δυτικές δυνάμεις περιορίζουν την επιρροή τους στην περιοχή Σαχέλ της Αφρικής, η Τουρκία έχει αναδειχθεί αθόρυβα ως ο πιο ευέλικτος και στρατηγικός παράγοντας στο έδαφος.


Με τη Γαλλία σε μεγάλο βαθμό να εκδιώκεται και τις Ηνωμένες Πολιτείες να υιοθετούν μια πιο παθητική στάση, η Άγκυρα εδραιώνει την παρουσία της μέσω ενός μοντέλου που συνδυάζει την άμυνα, τη διπλωματία και την πολιτιστική δέσμευση, χωρίς τις ιστορικές αποσκευές της αποικιοκρατίας.


Πρόσφατες αναφορές στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης υπογραμμίζουν αυτό που πολλοί διπλωμάτες έχουν παρατηρήσει εδώ και μήνες: η Τουρκία οικοδομεί μια ηγεμονική παρουσία στο Σαχέλ, μία εταιρική σχέση κάθε φορά.

Το μοντέλο της Άγκυρας: Από ήπια δύναμη σε στρατηγικό παράγοντα

Τα στρατιωτικά πραξικοπήματα σε όλο το Σαχέλ έχουν προκαλέσει μια ευρεία απόρριψη της γαλλικής και δυτικής παρουσίας. Ενώ η Ρωσία και η Κίνα προσπάθησαν να καλύψουν το κενό, είναι η Τουρκία που έχει κάνει τις πιο στρατηγικές προόδους - κυρίως επειδή μιλάει μια γλώσσα στην οποία ανταποκρίνονται οι Αφρικανοί. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές δυνάμεις, η Άγκυρα τοποθετείται όχι ως κυρίαρχη δύναμη, αλλά ως ισότιμος εταίρος.


Στο επίκεντρο της δέσμευσης της Τουρκίας είναι το drone Bayraktar TB2, τόσο σύμβολο όσο και εργαλείο της προσέγγισής της. Αλλά το πραγματικό μοντέλο υπερβαίνει το υλικό: οι εξαγωγές drones συνδυάζονται με θρησκευτική προσέγγιση μέσω της Τουρκικής Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet), εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες μέσω του Ιδρύματος Maarif και ευκαιρίες υποτροφιών. Η φόρμουλα - που περιλαμβάνει drones, ιμάμηδες, υποτροφίες και σχολεία - έχει αποδειχθεί αποτελεσματική και προσαρμόσιμη.

Η εκδοχή της Άγκυρας για το «μετριοπαθές Ισλάμ», ριζωμένη στις τοπικές παραδόσεις και πιο προσαρμόσιμη από τον συντηρητισμό τύπου Σαουδικής Αραβίας, κερδίζει έδαφος. Η ευελιξία της την καθιστά πιο ελκυστική σε πολλά αφρικανικά πλαίσια, όπου ο κοινωνικός συντηρητισμός συχνά συνυπάρχει με αιτήματα για τοπική δράση και εκσυγχρονισμό.


Η επιρροή της Τουρκίας επεκτείνεται επίσης μέσω του ανθρώπινου κεφαλαίου. Αφρικανοί αξιωματικοί και γραφειοκράτες εκπαιδευμένοι σε τουρκικά πανεπιστήμια επιστρέφουν στην πατρίδα τους όχι ως ιδεολόγοι, αλλά ως επαγγελματίες ευθυγραμμισμένοι με την κοσμοθεωρία της Άγκυρας. Αυτή η μακροπρόθεσμη στρατηγική χτίζει ανθεκτικά δίκτυα πίστης, όχι μέσω εξαναγκασμού, αλλά μέσω ευκαιριών.


Η πτώση της Γαλλίας στην περιοχή επιταχύνθηκε από την αντιληπτή αλαζονεία και την ανικανότητά της να εξελιχθεί. Οι ΗΠΑ, εν τω μεταξύ, παραμένουν μπλεγμένες σε διπλωματία βασισμένη σε αξίες που συχνά συγκρούεται με τις τοπικές πραγματικότητες.


Αντίθετα, η Τουρκία προσφέρει αποτελέσματα χωρίς ιδεολογικές προϋποθέσεις: drones, σχολεία και συνεργασία αντί για αιτήματα για μεταρρύθμιση.

Ο Πρόεδρος Donald Trump μιλά στον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. (Φωτογραφία AFP)
Ο Πρόεδρος Donald Trump μιλά στον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. (Φωτογραφία AFP)

Η εταιρική σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας στη Μέση Ανατολή μπορεί να επεκταθεί στην Αφρική ως απάντηση στην Κίνα

Ενώ οι δυτικές δυνάμεις έχουν βασιστεί στις κυρώσεις, η Τουρκία έχει παραδώσει απτά αποτελέσματα, γρήγορα και χωρίς προϋποθέσεις. Αυτό το μοντέλο «λύσης χωρίς ερωτήσεις» κερδίζει την τοπική εμπιστοσύνη και τοποθετεί την Άγκυρα ως την πιο αποτελεσματική αναδυόμενη δύναμη στο Σαχέλ.


Όπως το θέτει μια δηκτική περίληψη από την περιοχή: «Η Tουρκία δεν εκμεταλλεύεται, δεν δίνει διαλέξεις και παραδίδει γρήγορα». Για πολλούς παρατηρητές, αυτό σηματοδοτεί το τέλος της δυτικής πρωτοκαθεδρίας στην Αφρική.


Η αυξανόμενη επιρροή της Tουρκίας στην Αφρική δεν αποτελεί μεμονωμένη εξέλιξη· είναι μια επέκταση της ευρύτερης επιτυχίας της εξωτερικής πολιτικής της σε όλη τη Μέση Ανατολή.


Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες μοιράζονται μια ιστορία εταιρικής σχέσης με την Άγκυρα σε στρατηγικά πεδία, αυτό προσφέρει ένα άνοιγμα για την από κοινού ανάπτυξη επιρροής στην Αφρική χωρίς άμεση εμπλοκή.

Καθώς η παρουσία της Κίνας βαθαίνει στην ήπειρο, η Ουάσιγκτον θα επωφεληθεί από τη στενότερη συνεργασία με την Τουρκία, το μοντέλο της οποίας έχει ήδη αποδειχθεί τόσο δημοφιλές όσο και βιώσιμο.


* H αναδημοσίευση άρθρων ή αναλύσεων από ξένες πηγές δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση αποδοχή των απόψεων του συντάκτη από το blog.
Eftychidis.blegspot.com


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο ρόλος της Τουρκίας ως εταίρου των ΗΠΑ στην Αφρική.

Η ανάλυση του Enes Berna Killic που δημοσιέυεται στην Turkiyetoday.com, παρά τον πρωτότυπο τίτλο, "Οι ΗΠΑ πρέπει να χρησιμοποιήσουν το ...