Νομοθέτες της αντιπολίτευσης και ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών λένε ότι η ηγεσία της Ουκρανίας χρησιμοποιεί το νόμο για να εκφοβίσει τους αντιπάλους και να φιμώσει τους επικριτές.
του Ντζέιμι Ντέτμερ*
Καθώς η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια, ο Volodymyr Kudrytskyi, τότε επικεφαλής της κρατικής εθνικής εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας Ukrenergo, προσπαθούσε να κρατήσει τα φώτα αναμμένα.
Κάπως έτσι, τα κατάφερε και συνέχισε να το κάνει κάθε χρόνο, κερδίζοντας τον σεβασμό των στελεχών ενέργειας σε όλο τον κόσμο, διασφαλίζοντας ότι η χώρα ήταν σε θέση να αντέξει τις ρωσικές επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο ηλεκτρικό της δίκτυο και να αποφύγει καταστροφικές διακοπές ρεύματος — μέχρι που αναγκάστηκε απότομα να παραιτηθεί το 2024, δηλαδή.
Η απόλυση του Kudrytskyi επικρίθηκε από πολλούς στον κλάδο της ενέργειας και προκάλεσε επίσης συναγερμό στις Βρυξέλλες. Εκείνη την εποχή, ο Kudrytskyi είπε στο POLITICO ότι ήταν θύμα του αδυσώπητου συγκεντρωτισμού της εξουσίας που επιδιώκουν συχνά ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy και ο ισχυρός επικεφαλής του γραφείου του Andriy Yermak. Είπε ότι φοβάται ότι «διεφθαρμένα άτομα» θα καταλήξουν να αναλάβουν την κρατική εταιρεία.
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, είναι αυτού του είδους η συζήτηση - και η άρνησή του να παραμείνει σιωπηλός - που εξηγεί γιατί ο Kudrytskyi κατέληξε σε έναν γυάλινο θάλαμο σε μια αίθουσα δικαστηρίου στο κέντρο του Κιέβου την περασμένη εβδομάδα, όπου παραπέμφθηκε σε δίκη με την κατηγορία της υπεξαίρεσης. Τώρα, οι νομοθέτες της αντιπολίτευσης και οι ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών έχουν ξεσηκωθεί, χαρακτηρίζοντας αυτό ένα ακόμη παράδειγμα της ηγεσίας της Ουκρανίας που χρησιμοποιεί το νόμο για να εκφοβίσει τους αντιπάλους και να φιμώσει τους επικριτές κατηγορώντας τους για διαφθορά ή για συνεργασία με τη Ρωσία. Το γραφείο του Ζελένσκι αρνήθηκε να σχολιάσει.
Άλλοι που έχουν λάβει την ίδια μεταχείριση περιλαμβάνουν τον προκάτοχο του Ζελένσκι στο αξίωμα, Πέτρο Ποροσένκο, στον οποίο επιβλήθηκαν κυρώσεις και παραπέμφθηκε σε δίκη για κατηγορίες διαφθοράς φέτος — μια κίνηση που θα μπορούσε να τον εμποδίσει να θέσει υποψηφιότητα σε μελλοντικές εκλογές. Οι κυρώσεις έχουν συχνά απειληθεί ή χρησιμοποιηθεί εναντίον αντιπάλων, δεσμεύοντας ουσιαστικά περιουσιακά στοιχεία και εμποδίζοντας το άτομο που υπόκειται σε κυρώσεις να πραγματοποιήσει οικονομικές συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης πιστωτικών καρτών ή της πρόσβασης σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
Ο Ποροσένκο κατηγόρησε έκτοτε τον Ζελένσκι για υφέρποντα "αυταρχισμό" και επιδιώκει να «απομακρύνει κάθε ανταγωνιστή από το πολιτικό τοπίο».
Αυτό μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί ο Kudrytskyi έχει παραπεμφθεί σε δίκη, σύμφωνα με τον βουλευτή της αντιπολίτευσης Mykola Knyazhitskiy, ο οποίος πιστεύει ότι η χρήση του νόμου για τη δυσφήμιση των αντιπάλων θα επιδεινωθεί καθώς το προεδρικό γραφείο προετοιμάζεται για πιθανές εκλογές το επόμενο έτος σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός. Χρησιμοποιούν τα δικαστήρια «για να καθαρίσουν το πεδίο από τους ανταγωνιστές» για να διαμορφώσουν ανέντιμες εκλογές, φοβάται.
Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της εξέχουσας Ουκρανής ακτιβίστριας και επικεφαλής του Κέντρου Δράσης κατά της Διαφθοράς Ντάρια Καλένιουκ, υποστηρίζουν ότι ο Πρόεδρος και η κλίκα του χρησιμοποιούν τον πόλεμο για να μονοπωλήσουν την εξουσία σε τέτοιο βαθμό που απειλεί τη δημοκρατία της χώρας.
Η Kaleniuk βρισκόταν στην αίθουσα του δικαστηρίου για τη δίωρη απαγγελία κατηγοριών του Kudrytskyi και απηχεί τον ισχυρισμό του πρώην ενεργειακού αφεντικού ότι η δίωξη είναι «πολιτική». Σύμφωνα με την Kaleniuk, η υπόθεση δεν έχει κανένα νομικό νόημα και είπε ότι όλα ακούγονταν «ακόμα πιο περίεργα» καθώς ο εισαγγελέας περιέγραψε λεπτομερώς τις κατηγορίες εναντίον του Kudrytskyi: «Απέτυχε να αποδείξει ότι είχε ωφεληθεί υλικά με οποιονδήποτε τρόπο» από μια σύμβαση υποδομής που, τελικά, δεν ολοκληρώθηκε, εξήγησε.
Η εν λόγω υπόθεση σχετίζεται με μια σύμβαση που ενέκρινε ο Kudrytskyi πριν από επτά χρόνια ως τότε αναπληρωτής διευθυντής επενδύσεων της Ukrenergo. Αλλά ο υπεργολάβος δεν ξεκίνησε καν τις εργασίες για τις βελτιώσεις υποδομής που είχαν ανατεθεί και η Ukrenergo μπόρεσε να ανακτήσει μια προκαταβολή που έγινε.
Η ανησυχία του Kaleniuk επαναλαμβάνεται επίσης από τη βουλευτή της αντιπολίτευσης Inna Sovsun, η οποία είπε στο POLITICO, «δεν υπάρχουν στοιχεία ότι [ο Kudrytskyi] πλούτισε».
«Δεν έγινε καμία ζημιά. Δεν μπορώ παρά να σκεφτώ ότι όλα αυτά έχουν πολιτικά κίνητρα», είπε.
Η Sovsun εμφανίστηκε στο κατηγορητήριο για να προσφερθεί ως εγγυητής εγγύησης εάν χρειαζόταν - δύο άλλοι νομοθέτες προσφέρθηκαν να ενεργήσουν και ως εγγυητές, αλλά ο δικαστής αποφάσισε αντ' αυτού μια άλλη διαδικασία για να απελευθερώσει τον Kudrytskyi από την προφυλάκιση απαιτώντας την καταβολή εγγύησης 325.000 δολαρίων.
Ένας ανώτερος Ουκρανός σύμβουλος, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί για να μπορέσουν να μιλήσουν για την υπόθεση, απέρριψε την περιγραφή της υπεράσπισης για την υπόθεση εναντίον του Kudrytskyi ως πολιτικά υποκινούμενη και ισχυρίστηκε ότι δεν υπήρχε ουσία στους ισχυρισμούς υπεξαίρεσης. «Οι άνθρωποι θα πρέπει να περιμένουν αυτή την υπόθεση μέχρι την πλήρη ακρόαση», πρόσθεσε.
Αλλά για την πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ivanna Klympush-Tsintsadze, η υπόθεση «δεν φαίνεται καλή από καμία οπτική γωνία - είτε στο εσωτερικό είτε όταν πρόκειται για διεθνείς εταίρους». Το χρονοδιάγραμμα, είπε, δεν είναι χρήσιμο για την Ουκρανία, καθώς συμπίπτει με τη συνεχιζόμενη έκκληση του Κιέβου για περισσότερη ευρωπαϊκή ενεργειακή βοήθεια ενόψει αυτού που είναι πιθανό να είναι ο πιο επικίνδυνος χειμώνας του πολέμου.
Με τη Ρωσία να εξαπολύει επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από πριν, η ενεργειακή πρόκληση της Ουκρανίας είναι πιθανό να είναι ακόμη πιο τρομερή. Και σε αντίθεση με τους προηγούμενους χειμώνες, οι επιθέσεις της Ρωσίας στόχευαν τις εγκαταστάσεις γεώτρησης, αποθήκευσης και διανομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας εκτός από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Το εξήντα τοις εκατό των Ουκρανών βασίζονται επί του παρόντος στο φυσικό αέριο για να διατηρήσουν τα σπίτια τους ζεστά.
Ορισμένα στελέχη ενέργειας της Ουκρανίας φοβούνται επίσης ότι η δίωξη του Kudrytskyi μπορεί να είναι μέρος μιας προληπτικής τακτικής αποδιοπομπαίου τράγου για τη μετατόπιση της ευθύνης σε περίπτωση που το ενεργειακό σύστημα της χώρας δεν μπορεί πλέον να αντέξει τις ρωσικές επιθέσεις.
Επικαλούμενο ανώνυμες πηγές, πριν από δύο εβδομάδες το ουκρανικό μέσο ενημέρωσης Ukrainska Pravda ανέφερε ότι πρώην στελέχη ενέργειας φοβούνται ότι παρατάσσονται για να κατηγορηθούν ότι δεν έκαναν αρκετά για να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της ενεργειακής υποδομής και να σκληρύνουν τις εγκαταστάσεις.
«Χρειάζονται έναν αποδιοπομπαίο τράγο τώρα», είπε στο POLITICO ένας ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής που έχει συμβουλεύσει την ουκρανική κυβέρνηση. «Υπάρχουν μέρη της Ουκρανίας που πιθανότατα δεν θα έχουν ηλεκτρικό ρεύμα μέχρι την άνοιξη. Είναι ήδη 10 βαθμοί Κελσίου στα διαμερίσματα του Κιέβου τώρα και η πόλη θα μπορούσε κάλλιστα να έχει παρατεταμένες διακοπές ρεύματος. Οι άνθρωποι είναι ήδη τσαντισμένοι με αυτό, οπότε το γραφείο του προέδρου χρειάζεται αποδιοπομπαίους τράγους», είπε, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσει ελεύθερα το θέμα.
«Η αντιπολίτευση θα κατηγορήσει τον Ζελένσκι ότι απέτυχε στην Ουκρανία και θα υποστηρίξει ότι θα έπρεπε να είχε ήδη προβλέψει για να αποτρέψει παρατεταμένες διακοπές ρεύματος ή ένα μεγάλο πάγωμα, θα υποστηρίξουν», πρόσθεσε.
Ο ανώτερος συνεργάτης στο Ατλαντικό Συμβούλιο και συγγραφέας του «Battleground Ukraine» Adrian Karatnycky ανησυχεί επίσης για την κατεύθυνση του πολιτικού ταξιδιού. «Ενώ είναι ένας εμπνευσμένος και γενναίος ηγέτης εν καιρώ πολέμου, υπάρχουν, πράγματι, ανησυχητικά στοιχεία στην κυριαρχία του Ζελένσκι», είπε.
*Ο Jamie Dettmer είναι συντάκτης γνώμης και αρθρογράφος εξωτερικών υποθέσεων στο POLITICO Europe.
Από politico.eu
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου