Ο πρόεδρος φαίνεται έτοιμος να απαντήσει στη διογκούμενη πολιτική κρίση την Πέμπτη — και θα πρέπει να κατευνάσει τους φόβους μεταξύ των συμμάχων της Ουκρανίας στον πόλεμο για το κράτος δικαίου.
Από τη VERONICA MELKOZEROVA και τον JAMIE DETTMER
Γερμάκ και Ζελένσκι κατά τη χθεσινή τους (18.11.2025) συνάντηση με το Βασιλιά της Ισπανίας Φελίπε. Oscar Del Pozo/AFP via Getty Images
ΚΙΕΒΟ — Ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy δέχεται σφοδρές πιέσεις να απολύσει τον ισχυρό κορυφαίο βοηθό του Andriy Yermak εν μέσω ενός σκανδάλου διαφθοράς που κινδυνεύει να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη εσωτερική πολιτική κρίση της χώρας μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας.
Η πίεση για την απομάκρυνση του Γερμάκ - που περιγράφηκε στο POLITICO από τέσσερις ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους που συμμετείχαν σε πολιτικές συζητήσεις στο Κίεβο - δημιουργεί πρόβλημα για τον Ζελένσκι επειδή προέρχεται εν μέρει από τις τάξεις του δικού του κόμματος "Υπηρέτης του Λαού".
Η κρίση φαίνεται ότι θα κορυφωθεί την Πέμπτη, όταν ο Ζελένσκι θα πραγματοποιήσει κρίσιμες συναντήσεις με κυβερνητικούς αξιωματούχους και μέλη του κοινοβουλίου. Ο Γερμάκ διευθύνει το προεδρικό γραφείο και είναι ένας αιχμηρός πολιτικός χειριστής που ήταν καθοριστικός για την καθοδήγηση της διακυβέρνησης του Ζελένσκι από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2019. Κάποιοι τον βλέπουν σχεδόν ως συμπρόεδρο.
Οι επιθέσεις σε έναν τόσο κρίσιμο σύμμαχο δύσκολα θα μπορούσαν να έρθουν σε μια πιο ευαίσθητη στιγμή για τον Ζελένσκι. Το Κίεβο αντιμετωπίζει τεράστιο έλλειμμα προϋπολογισμού και ο πρόεδρος πρέπει να πείσει τους δυτικούς συμμάχους του ότι η Ουκρανία είναι ένα ασφαλές μέρος για να στείλει δισεκατομμύρια ευρώ σε ζωτικής σημασίας χρηματοδότηση. Δύο άτομα που εμπλέκονται άμεσα στις πολιτικές συζητήσεις είπαν ότι ο Ζελένσκι θα αντεπιτεθεί και θα υπερασπιστεί τον Γερμάκ από την αυξανόμενη κριτική αργότερα αυτή την εβδομάδα.
Ενώ υπήρξαν προσπάθειες να συνδεθεί άμεσα ο Yermak με το σκάνδαλο διαφθοράς, η εκστρατεία εναντίον του είναι επίσης ένα σημάδι ευρύτερης απογοήτευσης - τόσο στην αντιπολίτευση όσο και στο κόμμα του Zelenskyy - για την κυριαρχική παρουσία του Yermak στο προεδρικό γραφείο. Μια προηγούμενη προσπάθεια αυτού του γραφείου να αφαιρέσει την ανεξαρτησία του γραφείου καταπολέμησης της διαφθοράς της Ουκρανίας προκάλεσε δημόσια οργή τον Ιούλιο.
Ενεργειακό σκάνδαλο
Το άμεσο σημείο ανάφλεξης που συγκλονίζει την ουκρανική πολιτική - και τροφοδοτεί την επίθεση εναντίον του Yermak - είναι ένα σκάνδαλο διαφθοράς στον κατεστραμμένο ενεργειακό τομέα της χώρας.
Η διαμάχη ξέσπασε την περασμένη εβδομάδα αφού νυν και πρώην αξιωματούχοι κατηγορήθηκαν επίσημα για χειραγώγηση συμβάσεων στην Energoatom, την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας, για να αποσπάσουν μίζες. Κυβερνητικοί ερευνητές λένε ότι το δίκτυο ξέπλυνε περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια μέσω ενός μυστικού γραφείου με έδρα το Κίεβο. Οι περισσότεροι έχουν αρνηθεί δημόσια τις κατηγορίες.
Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Γερμάκ προσπαθούν να τον συνδέσουν άμεσα με το σκάνδαλο - λέγοντας ότι είτε αυτός είτε ένας από τους υπολοχαγούς του είναι το ανώνυμο άτομο που αναφέρεται ως Αλί Μπαμπά σε υποκλοπές που σχετίζονται με την ενεργειακή υπόθεση. Το γραφείο καταπολέμησης της διαφθοράς του NABU, ωστόσο, λέει ότι δεν μπορεί «ούτε να επιβεβαιώσει ούτε να διαψεύσει» αυτόν τον ισχυρισμό και ο ίδιος ο Yermak διαμαρτύρεται για την αθωότητά του.
«Οι άνθρωποι με αναφέρουν και μερικές φορές, απολύτως χωρίς κανένα στοιχείο, προσπαθούν να με κατηγορήσουν για πράγματα που δεν γνωρίζω καν», είπε στην αδελφή έκδοση του POLITICO Welt στο Axel Springer Group την περασμένη εβδομάδα, όταν ρωτήθηκε ευθέως εάν εμπλέκεται.
Η πολιτική παγίδα για τον Yermak - εν μέσω ενός τόσο υψηλού προφίλ σκανδάλου - είναι ότι οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι έπαιξε ηγετικό ρόλο στην προσπάθεια να αφαιρέσει την ανεξαρτησία της NABU ακριβώς την περίοδο που εξέταζε την υπόθεση Energoatom.
«Είναι αυτός που αποφάσισε να τσακωθεί με το NABU», είπε στο POLITICO ανώτερος Ουκρανός σύμβουλος, ζητώντας να μην κατονομαστεί για να μπορέσει να μιλήσει ειλικρινά. «Αν δεν το είχε κάνει αυτό, βασικά, πιστεύουν ότι αυτό το σκάνδαλο θα είχε απλώς σκουπιστεί κάτω από το χαλί ή θα είχε βγει αργότερα σε ένα χρόνο περίπου», πρόσθεσε ο σύμβουλος.
«Οι εχθροί του το βλέπουν αυτό ως ευκαιρία να προσπαθήσουν να τον ξεφορτωθούν».
Αυτή η άποψη επαναλήφθηκε και από άλλους γνώστες. «Φυσικά, οι αντίπαλοι του Γερμάκ, αλλά και οι άνθρωποι που έχει αφαιρέσει από την επιρροή και τα σχέδια, ζητούν από τον πρόεδρο να τον απολύσει», δήλωσε ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος στο POLITICO υπό τον όρο της ανωνυμίας για να μιλήσει ειλικρινά.
Αποκατάσταση ζημιών
Ο Ζελένσκι προσπάθησε προηγουμένως να αποκαταστήσει τη ζημιά από το ενεργειακό σκάνδαλο επιβάλλοντας κυρώσεις στον πρώην επιχειρηματικό του συνεργάτη Tymur Mindich. Ξεκίνησε επίσης έναν ανασχηματισμό και έλεγχο στην Energoatom και σε άλλες κρατικές εταιρείες ενέργειας. Ο Μίντιτς έχει καταφύγει στο Ισραήλ και δεν ήταν δυνατή η επικοινωνία μαζί του για σχόλιο.
Ουκρανοί αναλυτές και βουλευτές, ωστόσο - ειδικά από την αντιπολίτευση αλλά και από το κυβερνών κόμμα "Υπηρέτης του Λαού" - ισχυρίστηκαν ότι δεν είχε κάνει αρκετά και απαίτησαν μια πιο ενδελεχή εκκαθάριση. Όλοι οι Ουκρανοί αξιωματούχοι που μίλησαν στο POLITICO περίμεναν ότι ο Ζελένσκι θα έπρεπε να αντιμετωπίσει το θέμα απευθείας την Πέμπτη.
Ο πρώην πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο, ο οποίος έχασε τις εκλογές από τον Ζελένσκι το 2019 μετά από ένα παρόμοιο σκάνδαλο διαφθοράς που αφορούσε τους δικούς του στενούς συμμάχους, είπε ότι η παράταξή του είχε αρχίσει να συλλέγει υπογραφές για να εκδιώξει ολόκληρη την κυβέρνηση, επικαλούμενος την ανάγκη να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού και να καθησυχάσει τους συμμάχους του Κιέβου στον πόλεμο.
«Η Ουκρανία βιώνει τη μεγαλύτερη απειλή για την ύπαρξή της, ξεκινώντας από τις 24 Φεβρουαρίου 2022. Τώρα είναι απαραίτητο να επιλυθεί το ζήτημα της εμπιστοσύνης του ουκρανικού λαού στην κυβέρνηση, στη Βερχόβνα Ράντα [κοινοβούλιο]. Το θέμα είναι η εμπιστοσύνη των εταίρων στο κράτος της Ουκρανίας», δήλωσε ο Ποροσένκο σε ανάρτηση του στο Facebook την Τρίτη.
Ένας βουλευτής επιβεβαίωσε στο POLITICO ότι η διαφωνία ήταν επίσης παρούσα στην παράταξη του προέδρου "Υπηρέτης του Λαού" στο ουκρανικό κοινοβούλιο, ιδιαίτερα μετά τη δημοσιοποίηση κασετών ήχου από το NABU στις οποίες οι ύποπτοι στην υπόθεση φέρεται να συζητούν σχέδια διαφθοράς.
«Ο λόγος είναι οι κασέτες από το NABU. Όλοι καταλαβαίνουν ότι οι κασέτες οδηγούν σε αυτόν [τον Yermak] και ότι ήταν πίσω από την κρίση του Ιουλίου [σχετικά με την ανεξαρτησία του NABU]. Εάν αυτό γίνει δημοσίως γνωστό, θα υπονομεύσει όλα [τα μέλη του] [κόμματος] Υπηρέτες», είπε ο βουλευτής, στον οποίο χορηγήθηκε επίσης ανωνυμία.
«Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να παραιτηθεί πράγματι, αλλά θα το πιστέψουμε όταν το δούμε», πρόσθεσε ο βουλευτής.
Το POLITICO ζήτησε σχόλιο από τον Γερμάκ, αλλά αυτή τη στιγμή ταξιδεύει στη Δυτική Ευρώπη με τον Ζελένσκι και δεν μπόρεσε να απαντήσει αμέσως.
Ο Ζελένσκι αναμένεται να ασχοληθεί με το θέμα όταν επιστρέψει.
Δύο από τους Ουκρανούς αξιωματούχους είπαν ότι ο Ζελένσκι τους είπε ότι δεν θα ενδώσει στην πίεση και θα κρατήσει τον Γερμάκ, αλλά ότι θα κάνει κάποιες κυβερνητικές αλλαγές, φέρνοντας πιθανώς κάποια στελέχη της αντιπολίτευσης για να κατευνάσει τους επικριτές.
«Αυτή την εβδομάδα θα υπάρξουν σχετικές συνομιλίες με κυβερνητικά στελέχη και συνάντηση με την ηγεσία της βουλής και βουλευτές της παράταξης Υπηρέτης του Λαού. Ετοιμάζω αρκετές απαραίτητες νομοθετικές πρωτοβουλίες και γρήγορες αποφάσεις με αρχές που χρειάζεται το κράτος μας», δήλωσε ο Ζελένσκι την Τρίτη, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο Yaroslav Zheleznyak, ένας ειλικρινής επικριτής του Zelenskyy και βουλευτής της αντιπολίτευσης από το κόμμα Holos, είπε στο POLITICO ότι ορισμένοι βουλευτές από το κόμμα "Υπηρέτης του Λαού" ήταν σε εξέγερση και υποψιάζονταν μια σχέση μεταξύ του Yermak και των σχεδίων διαφθοράς.
Ωστόσο, ο επικεφαλής της NABU Semen Kryvonos αρνήθηκε δημοσίως είτε να «επιβεβαιώσει είτε να διαψεύσει» ότι ο Yermak εμφανίζεται στις υποκλοπές από το σκάνδαλο του ενεργειακού τομέα.
«Φυσικά, δεν θα σας έλεγαν δημόσια λεπτομέρειες για μια έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι νομοθέτες υποθέτουν ότι χωρίς τον Yermak, όλα αυτά δεν θα είχαν συμβεί», είπε ο Zheleznyak.
Από: politico.eu
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου