Όταν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις 25 Σεπτεμβρίου στην Ουάσινγκτον, η ατζέντα θα είναι γεμάτη τόσο με συμφωνίες συναλλαγών όσο και με βαθύτερες γεωπολιτικές διαμάχες.
Και οι δύο ηγέτες έχουν κάνει προεπισκόπηση της συνάντησης με όρους που τονίζουν τη συνεργασία και την προσωπική σχέση, αλλά κάτω από τη ρητορική κρύβεται μια λίστα με δύσκολα ζητήματα που κυμαίνονται από μαχητικά αεροσκάφη και εμπόριο μέχρι τη Συρία, την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και την ισραηλινή περιφρόνηση των κανόνων στην περιοχή.
Τα μαχητικά αεροσκάφη επιστρέφουν στο τραπέζι
Ο Τραμπ ήταν σαφής σχετικά με τα είδη των συμφωνιών που ελπίζει να παρουσιάσει. Είπε ότι θα συνεχιστούν οι συζητήσεις για την πιθανή επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35, από το οποίο εκδιώχθηκε η Άγκυρα αφού αγόρασε το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400. Τόνισε επίσης πιθανές πωλήσεις αεροσκαφών F-16 και αεροσκαφών Βoeing, εκφράζοντας αισιοδοξία ότι οι διαπραγματεύσεις θα καταλήξουν σε «θετική κατάληξη».
Για την Τουρκία, οι διαπραγματεύσεις αυτές αφορούν κάτι περισσότερο από τις δημόσιες συμβάσεις. Η αποκατάσταση της πρόσβασης στο πρόγραμμα F-35 έχει πέρα από συμβολικό βάρος μετά από χρόνια τριβής, ενώ ο εκσυγχρονισμός της αεροπορίας μέσω νέων F-16 αποτελεί επείγουσα επιχειρησιακή προτεραιότητα. Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, υπογράμμισε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι συνομιλίες θα καλύπτουν τους δεσμούς με το εμπόριο, τις επενδύσεις και την αμυντική βιομηχανία ως μέρος μιας «συνολικής στρατηγικής σχέσης» με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Συρία ως το πιο κρίσιμο θέμα συνάντησης για την Τουρκία
Εάν τα αμυντικά συμβόλαια αντιπροσωπεύουν το συναλλακτικό στρώμα, το πιο ασταθές πολιτικό στρώμα είναι πιθανό να αναδυθεί πάνω από τη Συρία και το Ισραήλ.
Πέρα από το υλικό και τα τιμολόγια, οι προτεραιότητες της Τουρκίας δείχνουν προβλήματα που επιλύονται λιγότερο εύκολα σε μια διμερή σύνοδο κορυφής.
Η Άγκυρα θέλει διαβεβαίωση για το πώς η πολιτική των ΗΠΑ θα αντιμετωπίσει τις τουρκικές ανησυχίες για την ασφάλεια στη βόρεια Συρία -ιδίως την παρουσία και τη μελλοντική στάση του YPG/PYD, το οποίο η Άγκυρα θεωρεί ως προέκταση του PKK.
Οποιαδήποτε απροθυμία των ΗΠΑ να μοιραστούν ή να συντονιστούν σε αυτό το ζήτημα θα είναι ένας επίμονος ερεθισμός.
Την ίδια στιγμή, πρόσφατες αναφορές και διπλωματικά μηνύματα σχετικά με τις ισραηλινές ρυθμίσεις ασφαλείας στη Συρία και τις συνεχιζόμενες ισραηλινές επιθέσεις θα φιγουράρουν στους υπολογισμούς της Άγκυρας για το πώς η Ουάσιγκτον εξισορροπεί τις ισραηλινές αξιώσεις ασφαλείας με την περιφερειακή σταθερότητα.
Ο ρόλος της Τουρκίας στις προσπάθειες διαμεσολάβησης γύρω από την Ουκρανία -ιδιαίτερα ο έλεγχος και οι ευθύνες ασφαλείας στους διαδρόμους σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας- δίνει επίσης στην Άγκυρα μόχλευση στις συνομιλίες για τις ευρύτερες εντάσεις Ανατολής-Δύσης. Η Ουάσιγκτον θα θελήσει να αξιολογήσει πώς μια οξυμένη σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τα αμερικανικά συμφέροντα στην αποκλιμάκωση ή τουλάχιστον στη διαχείριση κρίσεων.
Οι προσδοκίες της Ουκρανίας, της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ
Ένα άλλο πιθανό σημείο συζήτησης είναι ο ρόλος της Τουρκίας στον πόλεμο της Ουκρανίας. Ως μέλος του ΝΑΤΟ και δύναμη της Μαύρης Θάλασσας, η Άγκυρα έχει διαδραματίσει μεσολαβητικό ρόλο στις αποστολές σιτηρών και στις πρωτοβουλίες κατάπαυσης του πυρός.
Η Ουάσιγκτον βλέπει τη δέσμευση της Τουρκίας με τη Ρωσία με ανάμεικτα συναισθήματα: χρήσιμη για τη διατήρηση ανοιχτών διαύλων, αλλά προβληματική όσον αφορά την επιβολή κυρώσεων και την πειθαρχία της συμμαχίας.
Ευρύτερα ζητήματα του ΝΑΤΟ είναι επίσης βέβαιο ότι θα ανακύψουν. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι πιέζουν για στενότερη συνεργασία στην αεράμυνα και για απαντήσεις στις παραβιάσεις του ρωσικού εναέριου χώρου. Η Τουρκία, η οποία έχει συχνά χαράξει μια ανεξάρτητη γραμμή εντός του ΝΑΤΟ, θα είναι αυτή που θα βρίσκεται σε διαβούλευση για να δείξει πώς η στάση ασφαλείας της ταιριάζει με τις συμμαχικές προτεραιότητες.
Όπως το έθεσε ο Harun Resit Aydin, αναλυτής και πρώην αξιωματικός πληροφοριών του ΝΑΤΟ: «Δεν περιμένω να προκύψουν σημαντικές αποφάσεις από αυτή τη συνάντηση, αλλά τουλάχιστον είναι μια καλή ευκαιρία να ξεκλειδώσουμε μερικές από τις μπλοκαρισμένες πόρτες».
Γάζα και όρια ευθυγράμμισης
Η πρόσφατη τοποθέτηση του Ισραήλ στην περιοχή αναμένεται να είναι το πιο διχαστικό ζήτημα μεταξύ των ηγετών. Ο Ερντογάν έχει πλαισιώσει την επίσκεψή του στις Ηνωμένες Πολιτείες γύρω από τη συμμετοχή σε μια διάσκεψη με επίκεντρο την Παλαιστίνη παράλληλα με τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Υποστήριξε ότι η συνάντηση με τον Τραμπ μπορεί να «συμβάλει στον τερματισμό των πολέμων και των συγκρούσεων» και στην εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας. Αλλά οι δύο ηγέτες είναι απίθανο να συμφωνήσουν στη Γάζα.
Ο Τραμπ έχει ευθυγραμμιστεί σταθερά στενά με το Ισραήλ, απορρίπτοντας τις εκκλήσεις για παλαιστινιακή αναγνώριση και προσφέροντας ανεπιφύλακτη υποστήριξη στην κυβέρνηση Νετανιάχου. Ο Ερντογάν, αντίθετα, έχει πιέσει για ισχυρότερη διεθνή πίεση στο Ισραήλ και εξέφρασε την υποστήριξή του για την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση. Αυτό το χάσμα εγγυάται ότι ενώ τα εμπορικά και αμυντικά ζητήματα μπορεί να δημιουργήσουν απτές συμφωνίες, η Γάζα θα εκθέσει θεμελιώδεις διαφωνίες και πιθανότατα δεν θα θιγεί μπροστά στα μέσα ενημέρωσης.
Κόκκινες γραμμές και εγχώριο κοινό
Κάθε ηγέτης πρέπει επίσης να λογοδοτεί στις εγχώριες εκλογικές περιφέρειες. Ο Τραμπ μπορεί να πλαισιώσει οποιεσδήποτε εμπορικές νίκες ως απόδειξη συμφωνίας και οικονομικής ικανότητας. Ο Ερντογάν πρέπει να δείξει ότι η στρατηγική αυτονομία και η αμυντική εκβιομηχάνιση παραμένουν άθικτες, ακόμη και όταν η Άγκυρα εμβαθύνει τους δεσμούς με την Ουάσιγκτον. Αυτό σημαίνει ότι η δημόσια ρητορική θα είναι αισιόδοξη, αλλά τα ψιλά γράμματα -μεταφορά ευαίσθητης τεχνολογίας, κοινοβουλευτικές εγκρίσεις στην Τουρκία και νομικοί περιορισμοί των ΗΠΑ- θα καθορίσουν το βάθος οποιασδήποτε σημαντικής ανακάλυψης.
Μια επιχειρηματική σύνοδος κορυφής, πολιτικοί τόνοι
Η συνάντηση Ερντογάν-Τραμπ διαμορφώνεται από μια γνώριμη δυναμική. Και οι δύο ηγέτες τονίζουν την προσωπική τους σχέση - ο Τραμπ είπε ότι «είχε πάντα μια πολύ καλή σχέση» με τον Ερντογάν και ανυπομονεί να τον δει - αλλά ο καθένας έχει επίσης εγχώριες ανάγκες. Για τον Τραμπ, οι παραγγελίες μεγάλων αεροσκαφών και τα αμυντικά συμβόλαια χρησιμεύουν ως απόδειξη της επιτυχίας της σύναψης συμφωνιών. Για τον Ερντογάν, η οπτική του να αντιμετωπίζεται ως απαραίτητος σύμμαχος και εταίρος στην Ουάσιγκτον ενισχύει το επιχείρημά του για τη στρατηγική αυτονομία της Τουρκίας.
Αυτό αφήνει τη σύνοδο κορυφής έτοιμη να παράγει συμφωνίες που είναι συναλλακτικές και όχι μετασχηματιστικές. Οι στρατιωτικές πωλήσεις και τα εμπορικά πακέτα είναι εφικτά. σύγκλιση στη Συρία, το Ισραήλ ή τη Γάζα δεν είναι. Το ερώτημα είναι εάν και οι δύο πλευρές μπορούν να μεταφράσουν τις βραχυπρόθεσμες συμφωνίες σε ένα πιο ανθεκτικό πλαίσιο ή εάν η συνάντηση απλώς θα υπογραμμίσει ότι οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας παραμένουν καθορισμένες από τη συνεργασία στο εμπόριο και την άμυνα και τον διχασμό στην πολιτική και τη στρατηγική.
Αναδημοσίευση από turkiyetoday.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου