Κορυφαίος βοηθός του Βολοντίμιρ Ζελένσκι λέει στο POLITICO ότι ένα ειδικό δικαστήριο θα πρέπει να ερευνήσει τις φρικαλεότητες της Ρωσίας.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ - Καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες συγκεντρώνονται για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, η κυβέρνηση της Ουκρανίας ελπίζει να χρησιμοποιήσει την εκδήλωση για να πιέσει την υπόθεσή της για ένα ειδικό δικαστήριο για τη δίωξη εγκλημάτων πολέμου.
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να κυριαρχεί στις διαδικασίες και νέες αποδείξεις μαζικών δολοφονιών να εμφανίζονται τις τελευταίες ημέρες, η κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι βλέπει ένα παράθυρο ευκαιρίας για να στρέψει την παγκόσμια διπλωματική γνώμη. Θέλει υποστήριξη για μια δίκη τύπου Νυρεμβέργης για τη διερεύνηση των φρικαλεοτήτων που διέπραξαν τα ρωσικά στρατεύματα.
Η ανακάλυψη περισσότερων από 450 πτωμάτων σε ομαδικούς τάφους στο Ίζιουμ στα ανατολικά της χώρας την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις κινούνταν σε περιοχές που βρίσκοταν υπό ρωσική κατοχή, ενίσχυσε την υπόθεση της Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι είπε ότι υπάρχουν αποδείξεις βασανιστηρίων, χαρακτηρίζοντας τη Ρωσία «κράτος χορηγό της τρομοκρατίας», με τον Όλεγκ Συνεγκούμποφ, επικεφαλής της περιφερειακής διοίκησης του Χαρκόβου, να δηλώνει ότι βρέθηκαν πτώματα με τα χέρια δεμένα πίσω από την πλάτη τους. Αρκετά πρακτορεία ειδήσεων επιβεβαίωσαν τις αναφορές κατά τη διάρκεια επίσκεψης στον ιστότοπο που διοργάνωσαν οι ουκρανικές αρχές την Παρασκευή.
Η καταδίκη από τους παγκόσμιους ηγέτες που συναντώνται εδώ στη Νέα Υόρκη αυτή την εβδομάδα ήταν άμεση. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι πιθανότατα ήταν περισσότερες αποδείξεις ότι η Ρωσία είχε διαπράξει εγκλήματα πολέμου: «Δεν μπορεί να υπάρχει λόγος για αυτό που συνέβη εκεί. Στην καλύτερη περίπτωση ήταν αδιάκριτη. στη χειρότερη ήταν σκόπιμη». Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι καταδικάζει τις «θηριωδίες» «με τον πιο έντονο τρόπο».
Το ζήτημα της λογοδοσίας θα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της κορυφαίας ετήσιας διπλωματικής συνάντησης στον κόσμο, η οποία θα εξετάσει επίσης την παγκόσμια επισιτιστική κρίση που επέφερε ο πόλεμος. Η ΕΕ, η Αφρικανική Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα φιλοξενήσουν μια παγκόσμια σύνοδο κορυφής για την επισιτιστική ασφάλεια στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, η οποία έχει προγραμματιστεί για την Τρίτη.
Αλλά παρά την ευρεία κριτική για τις ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία, δεν είναι σαφές πώς η διεθνής κοινότητα σχεδιάζει να καταστήσει τη Μόσχα υπόλογη για εγκλήματα πολέμου.
Σε συνέντευξή του στο POLITICO, ο Andriy Smyrnov, αναπληρωτής επικεφαλής του γραφείου του Ουκρανού προέδρου, δήλωσε ότι οι δολοφονίες στο Izium ήταν η τελευταία απόδειξη ότι απαιτείται ανεξάρτητο δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου.
"Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι αυτοί που είναι υπεύθυνοι για αυτά τα εγκλήματα εναντίον της Ουκρανίας θα είναι υπόλογοι και αυτό σημαίνει ότι η ανώτατη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία θα πρέπει να είναι υπεύθυνη", δήλωσε ο Σμιρνόφ. «Πόσοι ακόμη τάφοι αθώων Ουκρανών θα βρεθούν για να κάνουν όλο τον κόσμο να ξυπνήσει και να προσπαθήσει να αρχίσει να κάνει κάτι; Πολλοί τάφοι αμάχων που σκοτώθηκαν βρέθηκαν στη Μπούτσα. Δεν αρκεί αυτό;».
Μετά την απόσυρση τον Απρίλιο των ρωσικών στρατευμάτων από την Μπούτσα, μια πόλη βορειοδυτικά του Κιέβου, Ουκρανοί και διεθνείς παρατηρητές βρήκαν στοιχεία για δολοφονίες αμάχων και άλλα εγκλήματα. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν περιέγραψε τις δολοφονίες ως "ψεύτικες".
Μέχρι στιγμής όμως υπήρξε χλιαρή απάντηση από τους συμμάχους της Ουκρανίας.
Αντί για ένα ειδικό δικαστήριο, πολλές χώρες βλέπουν τα υπάρχοντα όργανα όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), ως το καλύτερο φόρουμ για τη δίωξη οποιασδήποτε υπόθεσης εναντίον της Ρωσίας. Αλλά αυτό είναι ανεπαρκές για τους Ουκρανούς αξιωματούχους που ανησυχούν ότι το ΔΠΔ θα καταστήσει υπόλογους μόνο εκείνους που διέπραξαν άμεσα τα εγκλήματα, και όχι τα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης Πούτιν. Επιπλέον, το ΔΠΔ δεν θα είναι σε θέση να ασκήσει δίωξη στη χώρα για το γενικό αδίκημα ενός «εγκλήματος επιθετικότητας», καθώς η Ρωσία (όπως και η Ουκρανία) δεν έχει επικυρώσει το Καταστατικό της Ρώμης - τη διεθνή συμφωνία που ίδρυσε το δικαστήριο το 2002.
Ο Σμύρνοφ επιμένει ότι ένα ειδικό διεθνές δικαστήριο δεν θα επηρεάσει το έργο του ΔΠΔ και θα βρίσκεται εκτός Ουκρανίας. «Βλέπουμε τη δίκη της Νυρεμβέργης ως πρότυπο», είπε, αναφερόμενος στις διαδικασίες για τους Ναζί μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. «Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι όσοι είναι υπεύθυνοι για αυτά τα εγκλήματα κατά της Ουκρανίας θα λογοδοτήσουν. Αυτό σημαίνει την ανώτατη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία».
Η Ουκρανία έχει ήδη εξασφαλίσει κάποια υποστήριξη στις εκκλήσεις της για ένα ειδικό δικαστήριο.
Ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπάφσκο υποστήριξε την ιδέα — μια σημαντική παρέμβαση δεδομένου ότι η Τσεχική Δημοκρατία ασκεί επί του παρόντος την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Στον 21ο αιώνα, τέτοιες επιθέσεις εναντίον του άμαχου πληθυσμού είναι αδιανόητες και αποτρόπαιες... Ζητώ την ταχεία σύσταση ειδικού διεθνούς δικαστηρίου που θα διώκει το έγκλημα της επίθεσης».
Σε μια ένδειξη αυξανόμενης υποστήριξης, ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ δήλωσε στο POLITICO στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ότι ήταν ανοιχτός στην ιδέα ενός ανεξάρτητου δικαστηρίου. «Είμαστε πολύ υπέρ του να λογοδοτήσουν οι Ρώσοι για ό,τι έχουν κάνει», είπε ο Μπορέλ. «Και δεδομένου ότι η Ρωσία και η Ουκρανία δεν αποτελούν μέρος του διεθνούς ποινικού δικαστηρίου, θα ήταν ίσως καλή ιδέα να αναζητήσουμε μια ειδική δικαιοδοσία».
Ο Σμιρνόφ εκτίμησε ότι τουλάχιστον 10 ευρωπαϊκές χώρες υποστηρίζουν την πίεση του Κιέβου για ένα ανεξάρτητο δικαστήριο, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής. Επεσήμανε επίσης ένα ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Μάιο που ζητούσε τη σύσταση ειδικού δικαστηρίου. Υπήρξαν επίσης ενδείξεις υποστήριξης από το Συμβούλιο της Ευρώπης, το όργανο ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έγινε ο πρώτος διεθνής οργανισμός που απέλασε τη Ρωσία μετά την εισβολή τον Μάρτιο.
Αλλά εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική αντίσταση. Συγκεκριμένα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα ήθελε, ο Πούτιν να αντιμετωπίσει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Οι ΗΠΑ και ο ΟΗΕ έχουν επίσης εκφράσει την υποστήριξή τους για τη διαδρομή του ΔΠΔ. Ιδιωτικά, οι Ουκρανοί υποψιάζονται ότι όσοι αντιτίθενται στην ιδέα ενός δικαστηρίου θέλουν να διατηρήσουν ανοιχτούς τους διπλωματικούς διαύλους με τη Μόσχα.
Η Ουκρανία έχει ήδη αρχίσει να ερευνά η ίδια εγκλήματα πολέμου και έχει διεξαγάγει δίκες με βάση τα στοιχεία που συλλέχθηκαν στη Μπούτσα. Διάφορες υπηρεσίες και ΜΚΟ τεκμηριώνουν επίσης εγκλήματα πολέμου στη χώρα, ενώ η Δύση έχει εισαγάγει ένα σύστημα κινητών ομάδων που συνεργάζονται με Ουκρανούς ερευνητές.
Ο Σμύρνοφ είναι πεπεισμένος ότι η πρόταση θα λάβει θετική πολιτική υποστήριξη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αυτή την εβδομάδα, ακόμη και καθώς το βέτο της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας σημαίνει ότι οποιαδήποτε απόφαση από το ισχυρότερο όργανο του ΟΗΕ δεν αποτελεί εκκίνηση. «Από νομική άποψη, είναι πολύ εύκολο να αποδειχθεί και να διωχθεί αυτό το έγκλημα», είπε. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε σε έναν κόσμο όπου είναι φυσιολογικό για ένα κράτος να ξεκινήσει έναν πόλεμο εναντίον ενός άλλου κράτους και όπου η δολοφονία ανθρώπων γίνεται φυσιολογική».
Πρόκειται επίσης για την πρόληψη μελλοντικών εισβολών, είπε. «Πιστεύω ακράδαντα ότι αν ο κόσμος είχε αντιδράσει στην επίθεση που έλαβε χώρα το 2008 και στην προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και είχε λογοδοτήσει στην ηγεσία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αυτή η κατάσταση δεν θα είχε συμβεί».
politico.eu
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου