Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025

ΑΝΑΛΥΣΗ: Μπορεί πραγματικά η Ουκρανία να χρησιμοποιήσει πυραύλους Tomahawk;

 Το Κίεβο απηύθυνε έκκληση στις ΗΠΑ για τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς για να πιέσει τη Μόσχα σε διαπραγματεύσεις – αλλά πρακτικά, θα μπορούσε το Κίεβο να χρησιμοποιήσει τους πυραύλους εάν η μεταφορά πραγματοποιηθεί;

του Λεο Τσιου

Η απόκτηση των Tomahawks είναι ένα πράγμα – η χρήση τους είναι άλλο.

Την Τετάρτη, ο υπουργός Άμυνας Denys Shmyhal άφησε να εννοηθεί σε συνέντευξη Τύπου του ΝΑΤΟ ότι μια απόφαση για τους πυραύλους θα μπορούσε να ανακοινωθεί από τον Πρόεδρο Volodymyr Zelensky και τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Donald Trump την Παρασκευή, εάν η πολυπόθητη συμφωνία του Κιέβου πραγματοποιηθεί.


Δεδομένου ότι η Ουκρανία είναι απίθανο να τους λάβει σε αρκετά μεγάλη ποσότητα για να κάνει πραγματική διαφορά, με την προτεινόμενη συμφωνία να φαίνεται σε μεγάλο βαθμό συμβολική – το πρακτικό ερώτημα παραμένει πώς ο στρατός του Κιέβου θα χειριζόταν τους πυραύλους, δεδομένων των πλατφορμών εκτόξευσης και της απαιτούμενης τεχνογνωσίας καθοδήγησης.

Επισκόπηση του πυραύλου Tomahawk

Το Tomahawk είναι ένας υποηχητικός πύραυλος κρουζ μεγάλου βεληνεκούς που αναπτύχθηκε για χτυπήματα βαθιάς ακρίβειας.

Η εμβέλεια και η ταχύτητα ποικίλλουν ανάλογα με την παραλλαγή, αλλά συνήθως αναφέρονται σε περίπου 1,600-2,400 χιλιόμετρα (1,000-1,500 μίλια) σε ταχύτητες περίπου 885 χλμ/ώρα (550 μίλια/ώρα, 0.72 Mach στο επίπεδο της θάλασσας σε μια τυπική ημέρα). Τα Tomahawk είναι πυρηνικά, αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν συμβατικές κεφαλές υψηλής εκρηκτικότητας 454 κιλών (1.000 λιβρών).

Ενώ μια παραλλαγή που εκτοξεύτηκε από αέρος, γνωστή ως AGM-109, εξερευνήθηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, δεν τέθηκε ποτέ σε λειτουργία.

Αυτό άφησε τις ναυτικές εκδόσεις ως την κύρια πλατφόρμα που χρησιμοποιήθηκε σε προηγούμενες συγκρούσεις – συμπεριλαμβανομένου του Πρώτου Πολέμου του Κόλπου – μέχρι την πρόσφατη εισαγωγή επίγειων παραλλαγών μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συνθήκη για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς (INF) λόγω ρωσικών παραβιάσεων.

Θαλάσσιοι ή επίγειοι εκτοξευτές;

Το πρώτο εμπόδιο για την Ουκρανία είναι να καθορίσει τον τρόπο εκτόξευσης του πυραύλου.

Οι Tomahawk, που είναι κυρίως ναυτικοί πύραυλοι σε μεγάλο μέρος της ζωής τους, συνήθως εκτοξεύονται από πλοία και υποβρύχια.

Αν και η Ουκρανία διαθέτει πολλά μη επανδρωμένα σκάφη επιφανείας (USV) ικανά να εκτοξεύουν πυραύλους προσαρμοσμένους από άλλες πλατφόρμες, η απώλεια των μεγαλύτερων ναυτικών της περιουσιακών στοιχείων μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 σημαίνει ότι η επιλογή εκτοξεύσεων Tomahawk στη θάλασσα είναι εξαιρετικά απίθανη.

Αλλά οι ΗΠΑ έχουν μόνο μια χούφτα επίγειους εκτοξευτές Tomahawk, εγείροντας αμφιβολίες για το πόσους θα μπορούσαν (ή θα ήθελαν) να διαθέσουν για το Κίεβο.

Μετά την αποχώρηση από τη συνθήκη INF το 2019, οι ΗΠΑ άρχισαν να υιοθετούν τους ναυτικούς εκτοξευτές Mark 41 για επίγεια χρήση. Μέχρι το 2025, δύο μπαταρίες Typhon – η καθεμία με τέσσερις εκτοξευτές – είχαν κατασκευαστεί για τον αμερικανικό στρατό και αναπτύχθηκαν στον Ειρηνικό, ενώ το Σώμα Πεζοναυτών έλαβε τέσσερις έως οκτώ εκτοξευτές για την πλέον ανενεργή ικανότητα Long Range Fires (LRF).

Δεδομένου ότι οι πεζοναύτες των ΗΠΑ εγκατέλειψαν τεχνικά το LRF, είναι πιθανό όποιοι εκτοξευτές έχουν να μεταφερθούν στην Ουκρανία.

Αλλά αν υποθέσουμε ότι δεν μπορούν, υπάρχουν κάποιες άλλες πιθανές επιλογές.

Η αμυντική εταιρεία Oskhosh δήλωσε στις 13 Οκτωβρίου ότι σύντομα θα αποκαλύψει έναν επίγειο κινητό εκτοξευτή για τα Tomahawks που αποκαλεί Extreme Multi-Mission Autonomous Vehicle (X-MAV).

«Το X-MAV θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά με τέσσερις πυραύλους Tomahawk Land Attack», αναφέρει το δελτίο τύπου του.

Αν και είναι πολύ απίθανο το X-MAV να σταλεί στην Ουκρανία πριν το δοκιμάσουν οι ΗΠΑ, τα νέα συστήματα που τίθενται σε υπηρεσία με την Ουκρανία πριν από τη χώρα καταγωγής τους δεν είναι ανήκουστο, όπως φαίνεται στην πρόσφατη περίπτωση με τα συστήματα Skyranger της Γερμανίας.

Αυτό θα ευθυγραμμιστεί επίσης με την πρωτοβουλία του Κιέβου για "δοκιμή στην Ουκρανία".

Λιγότερο πιθανό είναι οι επίγειοι εκτοξευτές που διαλύθηκαν από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ τη δεκαετία του 1990 – μια έκδοση γνωστή ως BGM-109G Gryphon λειτούργησε για κάποιο χρονικό διάστημα πριν από την υπογραφή της INF, μετά την οποία όλοι οι πύραυλοι αναφέρθηκαν ότι είχαν παροπλιστεί.

Είναι πιθανό κάποιοι εκτοξευτές εκείνης της εποχής να επέζησαν, αλλά ακόμα κι αν το έκαναν, η επαναφορά τους σε επιχειρησιακή κατάσταση θα ήταν ένα μνημειώδες έργο.

Πλοήγηση και στόχευση 

Ένα άλλο βασικό εμπόδιο είναι η πλοήγηση και η στόχευση – γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πόση ευαίσθητη καθοδήγηση και πληροφορίες θα ήταν διατεθειμένο να μοιραστεί το Πεντάγωνο με το Κίεβο για να λειτουργήσει ο πύραυλος.

Η διαδικασία σχεδιασμού μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: επιλέξτε τον στόχο, καθορίστε το βέλτιστο προφίλ επίθεσης, σχεδιάστε τη διαδρομή πτήσης και φορτώστε τα δεδομένα της αποστολής στον πύραυλο.

Ανώνυμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν πρόσφατα στους Financial Times (FT) ότι το Πεντάγωνο έχει παράσχει πλήρη υποστήριξη σε κάθε στάδιο του σχεδιασμού για τα χτυπήματα μεγάλης εμβέλειας της Ουκρανίας σε ρωσικά διυλιστήρια πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού διαδρομής, του υψομέτρου, του χρονοδιαγράμματος και των λεπτομερειών της αποστολής.

Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να αναμένεται ότι το Πεντάγωνο θα παρείχε τις απαραίτητες πληροφορίες για τα χτυπήματα Tomahawk – αν και πιθανότατα απαιτούν πιο περίπλοκα δεδομένα από αυτά που χρησιμοποιούνται από τα drones λόγω των μεθόδων πλοήγησης του Tomahawk.

Παρόμοια με τον πύραυλο Flamingo της Ουκρανίας, το Tomahawk χρησιμοποιεί επίσης δέκτες GPS και σύστημα αδρανειακής πλοήγησης (INS) – με το GPS να παρέχει εξωτερικές αναφορές τοποθεσίας και το INS να παρακολουθεί τη φυσική κίνηση στον αέρα για να προσαρμόσει τη διαδρομή.

Αλλά το Tomahawk διαθέτει επίσης ένα σύστημα αντιστοίχισης περιγράμματος εδάφους (TERCOM) που συγκρίνει εικόνες και δεδομένα εδάφους σε πραγματικό χρόνο με βάσεις δεδομένων επί του σκάφους για να επαληθεύσει τη διαδρομή πτήσης του, καθιστώντας το πιο ακριβές από τα σύγχρονά του.

Κατά τη λειτουργία όπλων μεγάλου βεληνεκούς, τα σημεία διαδρομής πιθανότατα ορίζονται με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες (όπως τοποθεσίες αεράμυνας και συντεταγμένες στόχων) ως μέρος της προσχεδιασμένης διαδρομής του.

Κάποιος θα πρέπει να σχεδιάσει τη διαδρομή σε έναν υπολογιστή και στη συνέχεια να τη φορτώσει στο όπλο – οι τεχνικές διαδικασίες του οποίου παραμένουν απόρρητες.

Καθώς σχεδιάζεται η διαδρομή, τα ψηφιακά δεδομένα εδάφους της διαδρομής πρέπει να φορτωθούν στον πύραυλο για να λειτουργήσει η πλοήγηση που ταιριάζει με το έδαφος. Θα παρείχαν οι ΗΠΑ τα δεδομένα για τη δυτική Ρωσία;

Θα προφορτώνονταν τα δεδομένα πριν εισέλθουν στην Ουκρανία; Εάν όχι, θα δοθεί στο ουκρανικό προσωπικό πρόσβαση στα δεδομένα για να τα ανεβάσει πριν από την εκτόξευση; Ή θα έπρεπε κάποιος από (ή εκπαιδευμένος από) τις ΗΠΑ να βρίσκεται στο έδαφος για να εισαγάγει αυτά τα δεδομένα από ένα αρχείο βάσης δεδομένων που παρέχεται από τις ΗΠΑ;

Όλα αυτά τα ζητήματα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απόρρητα – αλλά όπως φαίνεται από το παράδειγμα των βρετανικών πυραύλων Storm Shadow που χρησιμοποιεί τώρα η Ουκρανία, οι οποίοι βασίζονται επίσης σε δεδομένα στόχευσης των ΗΠΑ, δεν είναι πέρα από τα όρια της δυνατότητας εισαγωγής πληροφοριών στόχευσης. Οι μηχανισμοί για το πώς ακριβώς θα λειτουργούσε αυτό είναι το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου δολαρίων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

POLITICO: Το Βέλγιο απορρίπτει την προσφορά της ΕΕ να ξεμπλοκάρει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

  Οι παραχωρήσεις δεν επαρκούν για την κυβέρνηση του Μπαρτ Ντε Βέβερ εν μέσω αυξανόμενων απαιτήσεων προς την Επιτροπή να διερευνήσει άλλες ε...